ตามดูเด็กที่ “Osaka-Hiroshima”

เมื่อเดือนที่ผ่านมาผมได้จัดทริปพานักศึกษาที่ผมสอนอยู่เดินทางทัศนศึกษาภูมิภาคคันไซ-ชูโกกุ ประเทศญี่ปุ่น ผมชอบพานักศึกษามาที่ญี่ปุ่นเพราะเป็นหนึ่งในประเทศที่เชื่อมโยงเรื่อง สังคม วัฒนธรรม เศรษฐกิจ เมือง ย่าน ผู้คน และสถาปัตยกรรมได้อย่างกลมกลืนจนส่งผลต่อคุณภาพชีวิตที่ดีของผู้คน

ช่วงที่เดินทางมาตามถนนหนทางหรือบนรถไฟสังเกตุได้ว่ามีเด็กนักเรียนเต็มไปหมดเนื่องจากกำลังเข้าสู่ฤดูร้อน เป็นช่วงที่โรงเรียนตั้งแต่ระดับอนุบาลจนถึงระดับมัธยมต่างพานักเรียนออกมาทัศนศึกษาตามแหล่งและศูนย์การเรียนรู้ของเมืองบ้างก็ข้ามกันไปต่างเมืองต่างภูมิภาคกันเลยทีเดียว กิจกรรมวันนี้ของเราจึงเป็นการสะกดรอยตามดูเด็กนักเรียนญี่ปุ่นว่าเขาไปทำอะไรกัน

สาเหตุหนึ่งที่คุณครูนำเด็กออกมาเรียนรู้นอกห้องเรียนได้เนื่องจากแต่ละเมืองนั้นปลอดภัย ไม่ใช่เพียงแต่ทางด้านอาชญากรรม (ไม่เหมือนบางประเทศที่เด็กจะถูกอุ้มขึ้นรถหายไปเมื่อไหร่ก็ไม่รู้) แต่เมืองนั้นปลอดภัยทั้งการเดินทาง การสัญจร ทางเดินท้าว เรียกว่าเอื้ออำนวยต่อการออกมาเรียนรู้นอกห้องเรียนเป็นอย่างมาก

กิจกรรมวันนี้เราตามเด็กตัวน้อยระดับประถมศึกษาตอนต้นมาถึงย่านริมอ่าวโอซาก้า Tempozan Habor Village ที่นี่เป็นย่านการเรียนรู้แห่งหนึ่งของเมืองโอซาก้า เป็นที่ตั้งของ Osaka Aquarium KAIYUKAN หนึ่งในสถานที่แสดงสัตว์น้ำที่ดีที่สุดแห่งหนึ่งของโลก

แนวคิดของการจัด Aquarium มาจากภูเขาไฟรอบมหาสมุทรแปซิฟิก (Ring Of Fire) และระบบของสิ่งมีชีวิตรอบมหาสมุทรแปซิฟิก (Ring Of Life) บนพื้นฐานของสมมติฐาน Gaia ที่เชื่อว่าสิ่งมีชีวิตทั้งหมดมีปฏิสัมพันธ์กับโลกที่มีการระเบิดของภูเขาไฟและเป็นระบบของสิ่งมีชีวิตอย่างหนึ่ง

เด็กที่ได้มาที่นี่จะได้ทำกิจกรรมผ่านการ “ดู ฟัง ดม กลิ่น สัมผัส” เพื่อปลูกฝังให้เด็กเข้าใจในระบบนิเวศจนนำพาไปสู่การรักษ์โลก ที่สังเกตได้อีกอย่างหนึ่งคือการฝึกความมีระเบียบวินัยตั้งแต่การเข้าแถว การแบ่งกลุ่มเพื่อทำงานและค้นคว้าหาข้อมูล การเคารพผู้อื่น มารยาททางสังคม สิ่งเหล่านี้ล้วนถูกปลูกฝังให้กับเด็กตั้งแต่ระดับอนุบาล

อีกวันหนึ่งพวกเราได้มาเมืองฮิโรชิม่า หนึ่งในเมืองที่เคยโดนระเบิดปรมณูสมัยสงครามโลกครั้งที่ 2 เป็นอีกหนึ่งวันที่ผมได้เห็นเด็กในระดับมัธยมหลายโรงเรียนออกมาทำกิจกรรมเต็มสวนสันติภาพเพื่อรำลึกถึงผู้เสียชีวิตจากระเบิดปรมณูและเรียนรู้ถึงภัยจากสงครามผ่านการเรียนรู้จาก Hiroshima Peace Memorial Museum

เมื่อเมืองมีคุณภาพที่ดีมีย่านและสถานที่เพื่อส่งเสริมการเรียนรู้แก่เยาวชนในระดับต่าง ๆ เยาวชนเหล่านี้ก็จะเริ่มถูกปลูกฝัง นำความรู้ ความรัก ความรับผิดชอบ มาพัฒนาชาติ ต่อไปในอนาคต...

โดย : มนต์ชัย บุญยะวิภากุล

นักคิด นักเขียน นักเดินทาง นักธุรกิจ

ผู้เชียวชาญด้านการบริหารจัดการหลักสูตรสถาปัตยกรรม

อาจารย์ประจำหลักสูตรสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยรังสิต

**********************************************************