Living in Cooling Passive House

เชื่อว่าคนที่อยู่ในไทยสิ่งหนึ่งที่ล้สนต้องการก็คือ อยากให้บ้านเย็นแบบธรรมชาติ เพราะทั้งช่วยให้อยู่อย่างสบายแลัว ยังช่วยประหยัดค่าไฟที่พุ่งสูงขึ้นทุกวัน ยิ่งในหน้าร้อนนั้นเงินในกระเป๋าเลือนหายไปกับค่าไฟอย่างมากโข เรามารู้จักกับการออกแบบบ้านแบบ Cooling Passive House หรือบ้านเย็นแบบธรรมชาติ กันครับว่าคืออะไร แล้วเราจะปรับบ้านที่อยู่ของเราอย่างไรได้บ้าง

Cooling Passive House หรือบ้านเย็นแบบธรรมชาติ

สำหรับวันนี้ตั้งใจจะพูดถึงเรื่อง “Cooling Passive House” หรือบ้านเย็นแบบธรรมชาติ บ้านที่ทำตัวให้เย็นได้โดยไม่ต้องลงทุนอะไรมากมาย เพียงแค่ยึดหลักการ Blocking the Heat หรือการป้องกันความร้อนเข้าสู่ตัวบ้าน ซึ่งมีวิธีที่ได้ผลหลากหลายอย่าง ได้แก่ การใช้ฉนวนกันความร้อน (Insulation), การใช้วัสดุสะท้อนความร้อน (Reflective Barriers) และการสร้างร่มเงาไม่ให้แสงแดดกระทบตัวบ้านได้โดยตรง (Shading) และการสร้างการไหลเวียนของอากาศ (Cross Ventilation)

การเลือกใช้วัสดุ

ในการเลือกใช้วัสดุเพื่อผลในการปกป้องความร้อนเข้าสู่ตัวบ้านเป็นวิธีการออกแบบอาคารที่สถาปนิกสามารถเลือกใช้ในส่วนต่างๆ ได้ ทั้งหลังคา ผนัง ประตู หน้าต่าง รวมไปถึงสีทาอาคารที่ควรจะเป็นสีอ่อนซึ่งช่วยสะท้อนความร้อนออกจากตัวอาคารได้ เป็นต้น สำหรับการสร้างร่มเงา (Shading) แบบที่ใช้แผงที่เรียกว่า Sun Shade หรือ Sun Screen นั้น เป็นการออกแบบแผงกันแดดที่ป้องกันแสงแดดเข้าสู่ตัวบ้านทางช่องเปิดหรือหน้าต่าง มักถูกออกแบบพร้อมๆ กับตัวอาคาร แต่ที่เราจะพูดถึงวันนี้เป็นแนวคิดในการสร้างร่มเงาให้บ้านด้วยต้นไม้ใหญ่ที่มีพุ่มใบทอดทับผนังด้านบน และไม้พุ่มเตี้ยที่ช่วยปกป้องผิวอาคารจากแสงแดดในส่วนของชั้นล่าง โดยเฉพาะด้านทิศตะวันตกที่อาจใช้ไม้เลื้อยเกาะบนแผง ที่อยู่ห่างจากตัวบ้านประมาณ 15-20 ซม.ในลักษณะการจัดสวนแบบ Vertical Green และถ้าเราปลูกต้นไม้ให้ได้ระดับตามการเดินทางของดวงอาทิตย์ (Sun Path) เพื่อสร้างร่มเงาให้บ้าน เราจะพบว่าบ้านเราสามารถประหยัดพลังงานไปได้มากทีเดียว และสุดท้ายต้องพึงระมัดระวังในส่วนของผนังคอนกรีตกับพื้นคอนกรีตทางทิศใต้และตะวันตกของบ้านที่ มักสะสมความร้อนและส่งผ่านเข้ามาในบ้าน

ตัวอย่างของการออกแบบ

บ้านสไตล์ Tropical Architecture ก็เป็นตัวอย่างของการออกแบบอาคารที่คำนึงถึงการทำให้บ้านเย็นแบบธรรมชาติ ด้วยการกำหนดช่องเปิดด้านหน้าหลัง หรือการเปิด Court กลางบ้าน เพื่อทำให้เกิดการไหลเวียนของอากาศผ่านตัวบ้านแบบ Cross Ventilation หลักการสำคัญในการลดการใช้พลังงานในบ้านแบบไม่ต้องใช้งบประมาณอะไรมากมาย เพียงเรียนรู้วิถีธรรมชาติและใช้อย่างรู้เท่าทัน ก็จะเก็บเกี่ยวประโยชน์จากธรรมชาตินั้นได้ไม่รู้จบค่ะ

เป็นอย่างไรบ้างคะ ไอเดียการออกแบบบ้านแบบ Cooling Passive House ที่จะช่วยให้หน้าร้อนในบ้านของเราไม่ร้อนจนพ่นไฟได้ สำหรับใครที่ยังไม่ได้สร้างบ้าน ลองนำไอเดียนี้ไปออกแบบบ้านดูนะคะ ส่วนใครที่สร้างแล้วอยากรีโนเวทก็สามารถดึงไอเดียบางส่วนไปปรับใช้กันได้นะคะ

ภาพ :

http://webecoist.momtastic.com/wp-content/uploads/2010/07/passive-cooling-home.jpg
www.examiner.com/article/natural-ventilation
www.fab-homes.com/html/fab-homes-faq.htm
http://archinspire.org/sustainable-solar-house-curved-spine-wall-geometrically-architecture-design/
http://s3.amazonaws.com/production.calumet.good.is/images/173901/original/solar-panel-380x252.jpg?1349143104

ผู้เขียน : มัลลิกา บุณฑริก

อาจารย์คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยรังสิต

สถาปนิกที่หลงไหลการถ่ายทอดเรื่องราว ความรู้และประสบการณ์ในชีวิต

มองเห็นการเปลี่ยนแปลงของสังคม วัฒนธรรม และภาพลักษณ์จากอดีตสู่ปัจจุบัน