ต้นวาสนานั้นจัดว่าเป็นไม้มงคลประเภทหนึ่งตามตำราไม้มงคลของไทย โดยเป็นที่จัดว่าเป็นไม้มงคลตามชื่อ “วาสนา” นั่นเอง ซึ่งความเชื่อเรื่องไม้มงคลนั้นเป็นความเชื่อที่อยู่คู่กับสังคมไทยมาอย่างยาวนาน ในความนี้จะพาไปทำความรู้จักกับต้นวาสนาอย่างละเอียด ไม่ว่าจะเป็นในเรื่องของประวัติ เรื่องของความเชื่ออันเป็นมงคล รวมไปถึงวิธีการปลูก และดูแลต้นวาสนาอย่างถูกวิธีอีกด้วย
ต้นวาสนามีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Dracaena Fragrans Massangeana และมีชื่อในภาษาอังกฤษว่า Dracaenas แต่เดิมนั้นต้นวาสนาไม่ใช่ต้นไม้ท้องถิ่นของประเทศไทย ต้นวาสนามีถิ่นกำเนิดในทวีปแอฟริกาบริเวณประเทศไนจีเรีย เอธิโอเปีย กินี ต้นวาสนาเข้าสู่ประเทศไทยในตอนไหนไม่ได้มีการบันทึกไว้ แต่ต้นวาสนาก็อยู่คู่กับวัฒนธรรมไทยมาอย่างยาวนาน
ลักษณะทั่วไปของต้นวาสนานั้นจัดว่าเป็นไม้ยืนต้นขนาดกลาง เมื่อโตเต็มที่จะมีความสูงประมาณ 4 – 10 เมตร โดยลำต้นของวาสนาจะมีลักษณะตรง ไม่มีกิ่งก้าน ใบของต้นวาสนาจะแตกออกมาจากบริเวณยอดของลำต้นซ้อนกันไปมา ส่วนดอกวาสนานั้นจะออกช่อบริเวณบริเวณยอดของลำต้น เป็นดอกขนาดเล็กสีขาว หรือสีเหลืองอ่อน ส่งกลิ่นหอมในเวลาเย็นและกลางคืน
ประโยชน์ของต้นวาสนานั้นสามารถแยกได้เป็น 2 ประเภท คือประโยชน์โดยตรงของต้นวาสนา และประโยชน์ตามความเชื่อในเรื่องของไม้มงคล ซึ่งประโยชน์ทั้ง 2 ประเภทนั้นมีรายละเอียดดังนี้
การปลูกต้นวาสนานั้นสามารถปลูกได้ทั้งปลูกบนพื้นดิน และปลุกในกระถาง ซึ่งการปลูกทั้งสองวิธีนั้นมีความแตกต่างกันเล็กน้อย โดยการเลือกปลูกวิธีใดวิธีหนึ่งจะขึ้นอยู่กับความสะดวกของผู้ปลูก และความเหมาะสมของสถานที่เป็นสำคัญ
ต้นวาสนานั้นนิยมปลูกด้วยวิธีการปักชำมากที่สุด เมื่อเตรียมดินเสร็จแล้วให้นำลำต้นที่ตัดเป็นท่อนๆ ยาวประมาณ 1 ฟุตไปแช่น้ำไว้จนแตกราก เมื่อลำต้นแตกรากแล้วให้นำลงปลูกในกระถาง หรือหลุมที่ขุดเตรียมไว้ โดยให้ปักลำต้นตรง โผล่พ้นจากดินประมาณ 15 ซ.ม. กลบดินไม่ต้องแน่นมาก เพียงเท่านี้ก็เสร็จสิ้นขั้นตอนในการปลูกวาสนาแล้ว
เมื่อปลูกต้นวาสนาเรียบร้อยแล้ว ต่อไปก็มาถึงขั้นตอนการดูแลต้นวาสนากันบ้าง ซึ่งการดูแลต้นวาสนานั้นก็ไม่ใช่เรื่องยาก เนื่องจากต้นวาสนาเป็นไม้ที่มีความอดทนต่อสภาพอากาศ และการขาดน้ำได้ดีพอสมควร
สำหรับบริเวณที่เหมาะสมจะปลูกต้นวาสนานั้นต้องเป็นที่ซึ่งไม่มีแดดจัดจนเกินไป ต้นวาสนาชอบโดนแดดอ่อนๆ รำไร ถ้าปลูกในที่แดดจัดจะทำให้เกิดอาการใบไหม้ได้ ส่วนการดน้ำนั้นวาสนาเป็นไม้ที่ไม่ต้องการน้ำมาก รดน้ำเพียงวันละครั้ง หรืออาทิตย์ละ 3 – 4 ครั้งก็สามารถทำได้ เพียงแต่ต้องคอยดูไม่ให้มีน้ำขังรอบโคนต้น
ต้นวาสนานั้นตามความเชื่อเรื่องไม้มงคลนั้นเชื่อว่าเมื่อออกดอกจะทำให้ผู้ปลูก หรือคนในบ้านประสบแต่โชคลาภ จึงพยายามหาวิธีต่างๆ ให้ต้นวาสนานั้นออกดอกให้เร็วที่สุด แต่ในความเป็นจริงแล้วนั้นต้นวาสนาเป็นไม้ที่ออกดอกได้ตลอดทันทีเนื่องจากการปลูกให้การปักชำจากต้นที่โตแล้ว เพียงแค่บำรุงให้มีความสมบูรณ์ ลำต้นแข็งแรง ออกใบให้เต็มที่
โดยช่วงเวลาที่ต้นวาสนาจะออกดอกนั้นคือในช่วงฤดูหนาวระหว่างเดือนพฤศจิกายนถึงเดือนมกราคม ซึงจะเห็นได้ว่าต้นวาสนาที่ปลูกทางภาคเหนือ หรือปลูกในบริเวณที่มีอากาศเย็นจะออกดอกได้ง่ายกว่าต้นวาสนาที่ปลูกในภาคอื่นๆ ซึ่งมีอากาศร้อนกว่านั่นเอง
การปลูกต้นวาสนานั้นมีประโยชน์มากมายไม่ว่าจะเป็นการปลูกเพื่อเป็นไม้ประดับสวยงาม การปลูกตามความเชื่อด้านไม้มงคล ซึ่งไม่ว่าจะปลูกด้วยเหตุผลอะไรการปลูกต้นวาสนานั้นไม่ได้เป็นเรื่องยากอย่างที่คิด อีกทั้งยังสามารถปลูกได้ด้วยตัวเองในทุกสถานที่ ซึ่งวิธีการปลูก และการดูแลต้นวาสนาในบทความนี้เมื่อนำไปทำตามจะสามารถปลูกต้นวาสนาจนออกดอกมาให้ชื่นชมได้จริง