บ้านแทบทุกหลังในปัจจุบันสิ่งที่ขาดไม่ได้สำหรับงานระบบน้ำคือปั๊มน้ำอัตโนมัติ ถึงแม้ว่าน้ำที่จ่ายมาจากการประปานั้นมีแรงดันมาให้ในระดับหนึ่ง แต่แทบทุกคนจะรู้สึกว่าน้ำนั้นไม่แรง ใช้งานไม่สะดวก การติดตั้งปั๊มน้ำอัตโนมัติจึงกลายเป็นสิ่งจำเป็น โดยเฉพาะบ้านที่มีตั้งแต่ 2 ชั้นขึ้นไปเรียกว่าไม่สามารถขาดปั๊มน้ำอัตโนมัติได้เลยทีเดียว ในบทความนี้จะมาแนะนำถึงวิธีการเลือกใช้ปั๊มน้ำอัตโนมัติให้เหมาะสมกับบ้าน และปัญหาต่างๆ ที่พบบ่อยสำหรับการใช้งานปั๊มน้ำอัตโนมัติ
ปั๊มน้ำที่นิยมใช้งานในปัจจุบันนั้นมี 4 ประเภทได้แก่ ปั๊มน้ำอัตโนมัติ คือปั๊มน้ำที่ปัจจุบันนิยมติดตั้งในที่พักอาศัย, ปั๊มน้ำกึ่งอัตโนมัติ เป็นปั๊มน้ำที่เคยใช้ติดตั้งในที่พักอาศัย แต่ในปัจจุบันไม่ได้รับความนิยมเนื่องจากต้องเปิด – ปิดสวิตซ์ทุกครั้งที่ต้องการใช้, ปั๊มหอยโข่ง เป็นปั๊มน้ำที่ใช้กันมากในภาคการเกษตร ใช้สำหรับสูบน้ำรดต้นไม้, ปั๊มน้ำแบบแช่ เป็นปั๊มน้ำชนิดที่ต้องแช่ไว้ในน้ำถึงจะสามารถทำงานได้ นิยมใช้ในงานเกษตร การระบายน้ำ
หลักการทำงานของปั๊มน้ำคือการดูดน้ำเข้าไปในถังเก็บน้ำที่มีอากาศ หรือก๊าซชนิดอื่นๆ อยู่เป็นจำนวนมาก เมื่อน้ำเข้าไปแทนที่อากาศประมาณครึ่งหนึ่งของความจุถังแล้วจะพักอยู่ในถัง พอถึงเวลาที่เปิดก๊อกน้ำต่างๆ หรือกดชักโครกภายในบ้าน น้ำที่อยู่ในถังจะถูกปล่อยออกมาไปยังจุดต่างๆ ที่มีการใช้น้ำด้วยความแรงมากกว่าปกติเพราะว่าน้ำที่ถูกปล่อยออกมาคือน้ำในถังพักน้ำที่ถูกอากาศด้านบนของถังบีบอัดออกมานั่นเอง
ปั๊มน้ำอัตโนมัตินั้นสามารถแบ่งได้เป็น 2 ประเภท คือปั๊มน้ำอัตโนมัติแรงดันคงที่ และปั๊มน้ำอัตโนมัติแบบใช้ถังความดัน ซึ่งความแตกต่างของปั๊มน้ำอัตโนมัติทั้ง 2 ประเภทนี้คือ
ปั๊มน้ำอัตโนมัติแรงดันคงที่ หรือที่เรียกตามรูปทรงว่าปั๊มน้ำถังเหลี่ยม เป็นปั๊มน้ำที่สร้างแรงดันในถังพักน้ำจะคงที่อยู่เสมอด้วยหลักในการทำงานคือการผลักดันน้ำจะไม่ใช้อากาศ แต่จะใช้ก๊าซไนโตรเจนแทนที่ถูกบรรจุไว้อย่างถาวร ซึ่งคุณสมบัติของก๊าซไนโตรเจนคือมีแรงดันที่เสถียรกว่าอากาศธรรมดา รวมไปถึงการควบคุมแรงดันด้วยอุปกรณ์ควบคุมแรงดัน ทำให้แรงดันน้ำที่ออกมานั้นคงที่ตลอดเวลาที่มีการใช้น้ำ
ปั๊มน้ำอัตโนมัติแรงดันคงที่จะเป็นปั๊มน้ำอัตโนมัติที่มีขนาดเล็ก กว่าปั๊มน้ำอัตโนมัติในรูปแบบอื่นๆ เนื่องจากไม่จำเป็นต้องมีถังพักน้ำ
ปั๊มน้ำอัตโนมัติแบบใช้ถังความดัน หรือปั๊มน้ำแบบถังกลม ปั๊มน้ำอัตโนมัติแบบนี้จะมีถังความดันเป็นถังทรงกลมที่เห็นได้ชัดเจน หลักการทำงานคือจะดูดน้ำเข้าไปในถังความดัน เพื่อให้น้ำเข้าไปแทนที่อากาศในถัง เมื่อมีการเปิดใช้น้ำอากาศในถังความดันก็จะดันน้ำออกมาด้วยความแรงมากกว่าการเปิดน้ำตามปกติ
ข้อดีของปั๊มน้ำอัตโนมัตินั้นมีมากมาย เพราะถ้าไม่มีข้อดีคงไม่ได้รับความนิยมจนต้องมีใช้ทุกบ้าน แต่ปั๊มน้ำอัตโนมัติไม่ว่าจะเป็นแบบถังแรงดัน หรือแบบแรงดันคงที่ก็มีข้อดี - ข้อเสียที่แตกต่างกันไป
ข้อดีของปั๊มน้ำอัตโนมัติแบบแรงดันคงที่คือ เป็นปั๊มน้ำอัตโนมัติที่มีขนาดเล็ก สามารถให้แรงดันน้ำได้อย่างคงที่ และต่อเนื่องเพราะมีอุปกรณ์ในการควบคุมแรงดันตลอดเวลา ไม่จำเป็นต้องบำรุงรักษามากเพราะไม่ต้องกังวลเรื่องถังแรงดันจะรั่ว ไม่ต้องเติมก๊าซไนโตรเจนตลอดอายุการใช้งาน
ส่วนข้อเสียปั๊มน้ำอัตโนมัติแบบแรงดันคงที่ก็คือ การบำรุงรักษาที่มีค่าใช้จ่ายสูง ราคาอะไหล่แพงกว่าปั๊มน้ำแบบถังแรงดัน รวมไปถึงอาจจะหาอะไหล่ได้ยากในบางรุ่น บางยี่ห้อ ส่วนข้อเสียอีกอย่างหนึ่งของปั๊มน้ำอัตโนมัติแบบแรงดันคงที่คือถ้าน้ำที่ไหลมาเข้าปั๊มน้ำมีอากาศปะปนอยู่มากจะทำให้เครื่องทำงานหนักเกินไป ดังนั้นการต่อน้ำเข้าปั๊มน้ำอัตโนมัติแบบแรงดันคงที่จำเป็นที่จะต้องมีถังเก็บน้ำก่อนส่งน้ำเข้าปั๊มน้ำ
มาถึงข้อดีของปั๊มน้ำอัตโนมัติแบบถังแรงดันกันบ้าง ปั๊มแบบถังแรงดันนั้นค่อนข้างจะได้รับความนิยมมากกว่าปั๊มน้ำแบบแรงดันคงที่ เพราะว่ามีราคาถูกกว่า การซ่อมบำรุงทำได้ง่าย ค่าใช้จ่ายไม่สูง มีอะไหล่สำหรับชิ้นส่วนต่างๆ มากมาย รวมไปถึงสามารถทำงานได้ดีแม้ว่าน้ำที่ถูกป้อนเข้าปั๊มจะมีอากาศปะปนอยู่มาก เนื่องจากมีถังความดันไว้พักน้ำนั่นเอง
ส่วนข้อเสียของปั๊มน้ำอัตโนมัติแบบถังความดันที่พบเจอได้บ่อยที่สุดคือ แรงดันน้ำไม่สม่ำเสมอ เนื่องจากมอเตอร์สำหรับสูบน้ำเข้ามาในถังความดันไม่ได้ทำงานตลอดเวลาที่มีการจ่ายน้ำออกไป จะทำงานต่อเมื่อแรงดันในถังลดลงถึงจุดที่กำหนดเท่านั้นจึงจะเริ่มสูบน้ำเข้ามาในถังอีกครั้ง ทำให้เกิดปัญหาแรงดันน้ำไม่ต่อเนื่อง
ปัญหาต่อมาของปั๊มน้ำอัตโนมัติแบบถังความดันคือการรั่วซึมของถังความดัน สามารถเกิดขึ้นได้ง่ายเนื่องจากน้ำในถังมีความดันขึ้น – ลง ตลอดเวลา ถ้าเป็นถังเหล็กจะมีโอกาสรั่วซึมได้ง่ายกว่าจากการเกิดสนิมทำให้ถังผุ ส่วนในกรณีที่เป็นถังเหล็กกล้าไร้สนิม หรือถังสแตนเลส แม้ว่าจะไม่มีสนิมมาทำให้เกิดการรั่วซึม แต่รอยต่อต่างๆ ก็มีโอกาสที่จะเกิดการรั่วซึมได้เช่นกัน
รวมไปถึงขนาดที่ของปั๊มน้ำอัตโนมัติแบบถังแรงดันที่ใหญ่กว่าปั๊มน้ำอัตโนมัติแบบแรงดันคงที่ ทำให้แบบถังแรงดันเปลืองพื้นที่ในการติดตั้งมากกว่า
ปั๊มน้ำอัตโนมัติทั้ง 2 ประเภทในท้องตลาดตอนนี้มีให้เลือกมากมายหลากหลายแบรนด์ ซึ่งการเลือกซื้อปั๊มน้ำอัตโนมัติก็มีหลายๆ สิ่งที่ควรรู้ก่อนจะซื้อเพื่อให้สามารถเลือกซื้อปั๊มน้ำอัตโนมัติได้เหมาะสมกับความต้องการในการใช้งานมากที่สุด
การติดตั้งปั๊มน้ำอัตโนมัติให้มีความประหยัดนั้นอันดับแรกคือต้องเลือกขนาดของปั๊มน้ำให้เหมาะสม ยกตัวอย่างเช่นบ้านสองชั้น 3 ห้องน้ำ มีเครื่องทำน้ำอุ่น 1 เครื่อง ขนาดของปั๊มน้ำอัตโนมัติที่เหมาะสมคือขนาด 150 วัตต์ ถ้าขนาดเล็กกว่านี้จะทำให้ปั๊มน้ำทำงานหนัก ใช้ไฟเยอะขึ้น พังเร็วขึ้น หรือถ้าติดตั้งปั๊มน้ำอัตโนมัติขนาดที่ใหญ่เกินความจำเป็นอย่างเช่นขนาด 250 วัตต์ก็จะกินไฟมากขึ้นเช่นกัน
การใช้ปั๊มน้ำอัตโนมัติให้เกิดความประหยัดนอกจากจะติดตั้งปั๊มน้ำให้เหมาะสมกับความต้องการในการใช้งานแล้ว การเลือกอุปกรณ์เกี่ยวกับระบบน้ำต่างๆ ภายในบ้านเข้ามาใช้ร่วมกับปั๊มน้ำอัตโนมัติก็จะช่วยให้ประหยัดทั้งค่าน้ำ และค่าไฟได้มากขึ้น ซึ่งอุปกรณ์ที่แนะนำให้ใช้คือก๊อกน้ำ ฝักบัว สายชำระ ที่เป็นระบบฝอย หรือมีความละเอียดของน้ำที่ออกมาสูง
การใช้อุปกรณ์ต่างๆ ที่เป็นระบบฝอยจะช่วยการทำงานปั๊มน้ำอัตโนมัติเพราะว่าอุปกรณ์ต่างๆ ในรูปแบบนี้จะใช้น้ำน้อยกว่าแบบที่เป็นสายน้ำพุ่งออกมาแรงๆ ทำให้มอเตอร์ของปั๊มน้ำอัตโนมัติไม่ต้องทำงานหนักจนเกินไป การใช้อุปกรณ์ต่างๆ ที่เหมาะสมจะช่วยให้ประหยัดทั้งค่าน้ำ ค่าไฟ และยืดอายุการใช้งานของปั๊มน้ำอัตโนมัติได้
การติดตั้งปั๊มน้ำอัตโนมัติที่ถูกต้องนั้นต้องเป็นการดึงน้ำจากถังพักน้ำเข้ามาที่ปั๊ม ไม่ควรต่อปั๊มน้ำตรงจากท่อน้ำประปาเข้าบ้าน เพราะว่าการต่อน้ำตรงจากท่อประปาเข้ามาที่ปั๊มน้ำนอกจากจะเป็นการผิดระเบียบการใช้น้ำของการกระปาแล้ว ยังทำให้น้ำที่เข้าไปสู่ปั๊มนั้นมีอากาศผสมอยู่เป็นจำนวนมาก ซึ่งจะสร้างปัญหาในการทำงานให้กับปั๊มน้ำอัตโนมัติแบบแรงดันคงที่
นอกจากนี้การต่อตรงจากท่อประปาเข้าปั๊มน้ำอัตโนมัติจะทำให้มีตะกอนปะปนเข้ามาในระบบประปาภายในบ้านมากยิ่งขึ้น เพราะว่าไม่มีการพักน้ำไว้ในถังเก็บน้ำก่อน ซึ่งตะกอนเมื่อมีการสะสมเป็นระยะเวลานานจะก่อให้เกิดปัญหาต่างๆ เกี่ยวกับระบบประปาภายในบ้านได้
การติดตั้งปั๊มน้ำอัตโนมัติให้ถูกวิธีนั้นคือการต่อน้ำจากท่อประปาที่เข้าบ้านไปยังถังเก็บน้ำก่อน จากนั้นจึงจะต่อจากถังเก็บน้ำเข้าสู่ปั๊มน้ำก่อนที่จะจ่ายน้ำเข้าสู่ระบบประปาภายในตัวบ้าน และควรต่อในระบบขนานคือสามารถเลือกใช้น้ำได้ทั้งผ่านปั๊มน้ำอัตโนมัติ และไม่ผ่านปั๊มน้ำ เผื่อว่าในกรณีที่ปั๊มน้ำชำรุด หรือไฟดับก็สามารถใช้ระบบขนานที่ไม่ต้องผ่านปั๊มนั่นเอง
การใช้ปั๊มปั๊มน้ำอัตโนมัติมีข้อควรระวังในการใช้ต่างๆ ดังนี้
จากบทความนี้จะเห็นได้ว่าปั๊มน้ำอัตโนมัติกลายเป็นสิ่งจำเป็นสำหรับทุกบ้านไปแล้ว การเลือกปั๊มน้ำอัตโนมัติเพื่อไปใช้งานภายในบ้านเป็นเรื่องที่ต้องใส่ใจมาก เนื่องจากว่าปั๊มน้ำอัตโนมัติจะส่งผลโดยตรงกับความสะดวกสบายในการใช้น้ำต่างๆ ภายในบ้าน รวมไปถึงการเลือกปั๊มน้ำอัตโนมัติที่เหมาะสมจะช่วยในเรื่องของการประหยัดพลังงาน และมีความปลอดภัยในการใช้งานอีกด้วย
ที่มาภาพประกอบ :
https://www.nakornluanglohaphan.com