สวนสไตล์ญี่ปุ่น รูปแบบการจัดสวนที่หลายคนยังไม่ค่อยรู้จักว่าการจัดสวนสไตล์ญี่ปุ่นนี้คืออะไร แล้วจะต้องทำอย่างไรบ้างถึงจะจัดได้ หรือสวนที่เราเก็บไอเดียมานี้ใช่สวนสไตล์ญี่ปุ่นหรือไม่ อะไรกันแน่ที่บ่งบอกว่าแบบนี้แหละถึงจะเรียกว่าสวนญี่ปุ่น บทความนี้จะมาบอกเล่าจุดสังเกตให้ทราบกันครับว่าอะไรบ้างที่ถ้าพบแล้วมีโอกาสเป็นสวนสไตล์ญี่ปุ่นแน่ๆ
การจัดสวนสไตล์ญี่ปุ่น คือการจัดตกแต่งสวนที่นำเอาวัฒนธรรมและปรัชญาของญี่ปุ่นมาใช้ ทำให้ได้บรรยากาศผ่อนคลายทั้งร่างกายและจิตใจ ปล่อยวางจากโลกภายนอก พร้อมเชื่อมคนกับธรรมชาติทั้ง ท้องฟ้า ลม ไฟ น้ำ และดินเข้าด้วยกัน ในปัจจุบันนี้สวนญี่ปุ่นได้รับความนิยมมากขึ้น เพราะใช้พื้นที่ในการจัดสวนน้อย และมีความสวยงามแบบเงียบๆ หรือแบบมินิมอลนั่นเอง
ตะเกียงหิน จัดเป็นอุปกรณ์หลักๆ สำหรับการจัดสวนสไตล์ญี่ปุ่น ซึ่งแต่เดิมนั้นชาวญี่ปุ่นจะนิยมนำไปประดับในเขตวัด เพื่อบูชาดวงวิญญาณและให้แสงสว่าง ซึ่งซ่อนความหมายไว้หลายๆ เรื่อง เช่น หินสามเหลี่ยมด้านบนเปรียบเสมือนมือที่ยกขึ้นพนมและสวดเพื่อชี้ทางไปสวรรค์ ส่วนตรงกลางตะเกียงหินหมายถึงมนุษย์ และฐานล่างหมายถึงโลก แผ่นดิน ส่วนตะเกียงหินที่มี 5 ส่วน ก็จะมีความหมายจากด้านบนลงล่างก็คือ ท้องฟ้า ลม ไฟ น้ำ และดิน ตามลำดับ แต่ในปัจจุบันนอกจากตะเกียงหินแล้ว ยังเปลี่ยนมาเป็นตะเกียงไม้หรือโลหะแบบอื่นๆ ด้วย สำหรับแสงสว่างส่วนใหญ่จะไม่นิยมแสงสว่างมากจึงมักเป็นตะเกียงน้ำมัน แสงเทียน หรือแสงไฟอ่อน
ในส่วนจุดที่ใช้วางตะเกียงนั้นมักจะวางใกล้ทางเดิน อ่างน้ำ บันได ทางเดิน น้ำตก หรือวางใต้ต้นไม้ที่มีกิ่งก้านโปร่งเพื่อให้เห็นเป็นแสงสลัว
หิน กรวด และทราย เอกลักษณ์สำคัญของการจัดสวนสไตล์ญี่ปุ่น เพื่อสื่อถึงเกาะ ภูเขา และทะเล โดยเฉพาะหินรูปทรงเป็นธรรมชาติโทนเข้ม อย่างสีดำ แต่อาจมีหินสีขาวแซมบ้างเพื่อไม่ให้ดูทึบจนเกินไป ทั้งหินทราย หินแกรนิต หินชนวน หินคลอไรด์ และก้อนกรวดมาไว้แถวน้ำตก ลำธาร และสระน้ำ เพื่อให้อยู่กับพุ่มไม้หรือต้นไม้สีเขียว แสดงถึงพละกำลัง ความมีอำนาจ
ในส่วนของทรายในการจัดสวนสไตล์ญี่ปุ่นนั้น หมายถึงทรายที่เกิดจากหินแกรนิต ซึ่งเกิดจากการผุกร่อนและการถูกกัดเซาะของน้ำฝน ทำให้มีสีสันตามธรรมชาติอย่างสีขาว เทา น้ำตาลแดง เพื่อสื่อถึงความละเอียด บอบบาง และสมถะ
น้ำ คือเป็นองค์ประกอบสำคัญในการจัดสวนสไตล์ญี่ปุ่น เพื่อจะทำให้สวนดูมีชีวิตชีวา เยือกเย็น และมีความสุขไม่ว่าจะเป็นน้ำตก ลำธาร บ่อน้ำ น้ำพุ สระน้ำ บ่อน้ำ รวมถึงน้ำไหลจากกระบอกไม้ไผ่ก็ได้
สำหรับการจัดสวนสไตล์ญี่ปุ่นนั่น เมื่อมีน้ำแล้ว ไม่ว่าจะเป็นน้ำตก ลำธาร บ่อน้ำ น้ำพุ สระน้ำ หรือบ่อน้ำ การเพิ่มเติมปลาลงไปในน้ำควรจะเป็นกลุ่มปลาที่กินพืชอย่างปลาไน เพื่อช่วยกินตะไคร่น้ำ หรือจะเป็นปลาแฟนซีคาร์ฟ เพื่อความสวยงานก็ได้ แต่หากไม่เลี้ยงปลาจะปลูกเป็นพืชน้ำก็ได้ เช่น บัว สันตะวาใบพาย ใบข้าว เป็นต้น
อีกหนึ่งเครื่องประดับในการจัดสวนสไตล์ญี่ปุ่นก็คือ อ่างน้ำ โดยในสมัยเดิมนั้นจะนิยมเอาไว้ใช้บ้วนปาก ล้างมือ ล้างเท้าก่อนที่จะเข้าบ้าน เพื่อเข้าร่วมพิธีชงชา แต่ในปัจจุบันใช้เป็นของประดับสวนอย่างหนึ่ง เพื่อความสวยงามและเป็นเอกลักษณ์ของการจัดสวนสไตล์ญี่ปุ่น
ที่ขาดไม่ได้ก็คือรั้วไม้ไผ่หรือกิ่งไผ่ มักจะเป็นไม่ไผ่ขัดสานเป็นลวดลายต่างๆ แล้วใช้เชือกสีแดงหรือสีดำผูกแทนการตอกตะปูให้ออกมาอย่างงดงาม แต่มีความโปร่งมองทะลุได้ เพื่อเป็นการป้องกันอันตราย และแบ่งขอบเขตที่ดินหรือบ้าน สำหรับปัจจุบันจะใช้รั้วไม้ไผ่หรือกิ่งไผ่ เพื่อประดับเป็นฉากหลังให้ความสวยงามในการจัดสวนสไตล์ญี่ปุ่น
ในการจัดสวนสไตล์ญี่ปุ่นมักจะมีการวางแผ่นทางเดินหินวางเป็นเส้นตรงหรือเส้นโค้ง โดยทิ้งระยะห่างให้พอดีกับระยะก้าว เพื่อวางไปสู่สวนหินสไตล์ญี่ปุ่น พร้อมบังคับให้เดินไปตามเส้นทางไม่เหนียบลงไปในสนามหญ้า รวมถึงอาจนำไปสู่อ่างน้ำก็ได้
แม้ว่าจัดสวนสไตล์ญี่ปุ่นจะเน้นหิน กรวด ทราย และน้ำ แต่ต้นไม้หรือพรรณไม้ก็ขาดไม่ได้นะครับ ซึ่งสวนสไตล์ญี่ปุ่นมักจะเน้นรูปทรงของต้นไม้ที่มีรูปทรง กิ่งก้าน และพุ่มใบสวยงาม เช่น ไม้ยืนต้นอย่างข่อยดัด ตะโกดัด ไทรแก้วแต่งพุ่ม ไทรไต้หวัน สนมังกร สนดินสอ และสนไต้หวัน หรือไม้พุ่มอย่างสนทอง ชาดัด เทียนทอง เข็มเชียงใหม่ โกสน แก้ว ปรง พวงแสด ช้อนทอง และพุดพิชญา หรือไม้คลุมดินอย่างหลิวญี่ปุ่น สนเลื้อย ปริกหางกระรอก ดาดตะกั่ว เดหลี และคล้า เป็นต้น
คราวนี้คงรู้กันแล้วใช่ไหมครับว่าการจัดสวนสไตล์ญี่ปุ่นนั้นมีอะไรบ้างที่บ่งบอกได้ หรือถ้าหากเราจะจัดสวนสไตล์นี้บ้างเราจะต้องจัดสวนอย่างไรและเพื่ออะไร หวังว่าบทความนี้จะช่วยคุณได้นะครับ