เพื่อนบ้านต่อเติมรั้วบ้านล้ำที่ดินบ้านเราได้หรือไม่

ปัญหาเพื่อนบ้านหลากเรื่องมากมายไม่ว่าจะเป็นจอดรถขวางหน้าบ้านเรา ต้นไม้ล้ำมาบ้านเรา เสียงดังก่อกวน และอีกปัญหาสำคัญคือการต่อเติมรั้วบ้านล้ำมาเขตบ้านเรา ซึ่งไม่รู้ว่ารั้วที่ต่อเติมนั้นคือสิทธิ์ของใคร หรือเขาผิดไหมที่มาล้ำเขตบ้านเรา ถ้าเกิดปัญหานี้ขึ้นมาเราจะทำอย่างไรดี หรือที่จริงแล้วเพื่อนบ้านเราไม่ผิด มาอ่านบทความนี้ไขข้อข้องใจกันครับว่า ถ้าเพื่อนบ้านต่อเติมรั้วบ้านล้ำที่ดินบ้านเรา เขาจะผิดไหม

1. เพื่อนบ้านต่อเติมรั้วบ้านล้ำที่ดินบ้านเราได้หรือไม่

ที่จริงแล้วตามกฎหมาย หากใครจะต่อเติมรั้วบ้าน ควรจะสร้างในเขตพื้นที่ของตัวเอง ไม่ควรล้ำไปที่ดินของผู้อื่นๆ เราถึงจะมีกรรมสิทธิ์เต็มๆ ในรั้วบ้านของเราอย่างถูกต้อง ซึ่งหากใครที่ต่อเติมรั้วบ้านล้ำไปพื้นที่บ้านของคนอื่น โดยสร้างกึ่งกลางระหว่างแนวเขตที่ดินของทั้งสองบ้าน บ้านที่จะต่อเติมรั้วบ้านนั้นจะต้องแจ้งและตกลงกับเพื่อนบ้านให้เรียบร้อยก่อนครับว่า กรรมสิทธิ์ของรั้วบ้านนั้นจะเป็นของใคร ซึ่งโดยปกติแล้วจะเป็นกรรมสิทธิ์ร่วมกัน อีกทั้งยังต้องตกลงกันด้วยว่าเกิดรั้วที่สร้างนั้นเกิดปัญหาขึ้นมาใครจะเป็นผู้รับผิดชอบ

ฉะนั้นแล้วถ้าถามว่าเพื่อนบ้านต่อเติมรั้วบ้านล้ำที่ดินของเราได้ไหม ต้องตอบว่าที่จริงไม่ควรครับ เพื่อป้องกันปัญหาในอนาคต แต่ถ้าเขาจะต่อเติมรั้วล้ำมาบ้านเราก็ทำได้เช่นเดียวกัน แต่เขาจะต้องมาแจ้งและมาตกลงกับเราเรียบร้อยก่อนครับ ทางที่ดีแนะนำให้ทำเป็นลายลักษณ์อักษรเอาไว้ด้วยว่ารั้วบ้านที่ต่อเติมนั้นจะเป็นกรรมสิทธิ์ของใคร

2. เพื่อนบ้านต่อเติมรั้วบ้านล้ำที่ดินบ้านเรากรรมสิทธิ์เป็นของใคร

โดยปกติแล้วถ้าเพื่อนบ้านสร้างรั้วล้ำมากึ่งกลางระหว่างแนวเขตที่ดินของทั้งสองบ้าน กรรมสิทธิ์มักจะตกเป็นของคนละครึ่งครับ โดยเราสามารถทาสีรั้วบ้าน แต่งเติมรั้วบ้านได้ตามใจชอบ แต่ห้ามไปกระทบรั้วบ้านของเพื่อนบ้าน 

สำหรับค่าซ่อมแซม เมื่อรั้วบ้านเกิดพังหรือชำรุดขึ้น มักจะเป็นการจ่ายค่าซ่อมแซมรั้วคนละครึ่งครับ แต่ถ้าหากเพื่อนบ้านอยากจะต่อเติมรั้วบ้านเพิ่มอีก เขาจะต้องมาตกลงหรือแจ้งกับเราใหม่อีกครั้งครับว่าจะอนุญาตหรือไม่ 

3. กรรมสิทธิ์ของรั้วบ้านในโครงการบ้านจัดสรรเป็นของใคร

สำหรับโครงการบ้านจัดสรรที่เราเห็นกันอยู่ในปัจจุบันนั้น รั้วบ้านจะถือเป็นกรรมสิทธิ์ร่วมกันระหว่างบ้านข้างเคียงหรือรั้วข้างบ้าน เพราะรั้วจะถูกวางไว้กึ่งกลางระหว่างเส้นแบ่งที่ดิน ดังนั้นทั้งสองบ้านจะต้องช่วยกันดูแล และหากต้องซ่อมแซมก็จะต้องจ่ายกันคนละครึ่งครับ

4. เพื่อนบ้านต่อเติมรั้วบ้านในที่ดินเขา เรามีสิทธิ์ไหม

ถ้าเพื่อนบ้านสร้างรั้วบ้านในพื้นที่ดินของเขา เราสามารถไปทาสี แต่งเติม หรือใช้ประโยชน์จากรั้วบ้านนั้นได้หรือไม่ เพราะรั้วบ้านฝั่งหนึ่งของเขาหันมาทางบ้านเรา คำตอบของคำถามนี้ก็คือ ไม่ได้เด็ดขาดครับ เพราะไม่ได้อยู่ในขอบเขตที่ดินบ้านเรา และจะถือว่าเราไปล้ำเขตพื้นที่บ้านของเขาได้ ซึ่งนับเป็นทรัพย์สินส่วนบุคคล เราไม่มีสิทธิ์ดัดแปลง แก้ไข หรือทำลายของผู้อื่นได้ ครับ หากเราต้องการที่จะทาสี ตกแต่งหรือใช้ประโยชน์จากรั้วบ้านนั้นเราจะต้องต่อเติมรั้วบ้านของเราขึ้นมาใหม่เองครับ

ถ้าเพื่อนบ้านต่อเติมรั้วสูงมาก แต่ไม่ได้ล้ำมาเขตบ้านเรา เพื่อนบ้านสามารถทำได้ครับ แต่ถ้าเพื่อนบ้านเขาจะต่อเติมสูงเกิน 10 เมตรเขาจะต้องขออนุญาตก่อสร้างก่อนครับ เพราะพระราชบัญญัติควบคุมอาคาร กำหนดให้ “อาคาร” หมายถึง “…ตึก บ้าน เรือน โรง ร้าน แพ คลังสินค้า สำนักงาน และสิ่งที่สร้างขึ้นอย่างอื่น ซึ่งบุคคลอาจเข้าอยู่หรือเข้าใช้สอยได้ และหมายความรวมถึง รั้ว กำแพง หรือประตู ที่สร้างขึ้นติดต่อหรือใกล้เคียงกับที่สาธารณะ หรือสิ่งที่สร้างขึ้นให้บุคคลทั่วไปใช้สอย หรือสิ่งที่สร้างขึ้นอย่างอื่นตามที่กฎกระทรวงกำหนด...” ซึ่งกฎกระทรวงกำหนดสิ่งที่สร้างขึ้นอย่างอื่นเป็นอาคาร ตามกฎหมายว่าด้วยควบคุมอาคาร พ.ศ. 2544 กำหนดให้สิ่งก่อสร้างใดก็ตามที่มีความสูงตั้งแต่ 10 เมตร เข้าข่ายเป็น “อาคาร” ด้วย ฉะนั้นหากเพื่อนบ้านต่อเติมรั้วที่มีความสูงไม่ถึง 10 เมตร ก็จะไม่จำเป็นต้องขออนุญาตก่อสร้าง แต่อย่างที่บอกไปถ้าเขาต่อเติมรั้วบ้านในพื้นที่ดินของเขา เขาก็สามารถต่อรั้วบ้านนั้นได้เลยครับ 

ทางที่ดีที่สุดเมื่อเกิดปัญหาการต่อเติมรั้วบ้านของเพื่อนบ้านที่ล้ำมาที่ดินของเรา คือการเจรจากันตั้งแต่ก่อนที่เพื่อนบ้านจะต่อเติมว่าจะต่อเติมอย่างไรมีการล้ำมาบ้านเราหรือไม่ ถ้ารุกล้ำกรรมสิทธิ์นั้นจะเป็นของใคร ต้องแบ่งกันดูแลอย่างไร ซึ่งควรจะทำเป็นลายลักษณ์อักษรเอาไว้ เพื่อป้องกันปัญหาในอนาคต รวมถึงควรหาพยานมาเป็นคนกลางในการทำข้อตกลงกันด้วยนะครับ

คงได้คำตอบกันแล้วใช่ไหมละครับว่า หากเพื่อนบ้านต่อเติมรั้วบ้านล้ำที่ดินบ้านของเรา จะทำอย่างไร และจะตกลงกันแบบไหนดีให้ไม่เกิดปัญหาระยะยาวในอนาคตนะครับ