TOD กับการพัฒนาเมืองโคราชสู่การเป็นศูนย์กลางการขนส่งมวลชนที่ใหญ่ที่สุดในภาคอีสาน

“โคราช เมืองที่มีขนาดใหญ่อันดับ 1 ของประเทศ GPP สูงสุดในภาคอีสาน มูลค่าเศรษฐกิจอันดับ 10 ของประเทศ จำนวนประชากรกว่า 2,630,000 คน ทาวน์โฮมควรอยู่ในที่ทำเลที่ดี เดินทางสะดวก อยู่ก็ได้ ค้าขายก็ดี ”

ถ้ามองในมุมเศรษฐกิจแล้วเมืองโคราชถือเป็นเมืองขุมทรัพย์แห่งภาคอีสาน ที่ปัจจุบันเกิดจากการพัฒนาเมืองให้กลายเป็นประตูแห่งภาคอีสาน เชื่อมต่อทุกภูมิภาคได้อย่างต่อเนื่องไม่ว่าจะเป็นโครงการมอร์เตอร์เวย์กรุงเทพ-โคราช, รถไฟฟ้าความเร็วสูง, รถไฟรางคู่, รถไฟฟ้ารางเบาและโครงการปรับทัศนียภาพจากหน่วยรัฐท้องถิ่น เพื่อให้โคราชกลายเป็นเมืองเศรษฐกิจและเมืองแห่งการลงทุนที่ใหญ่ที่สุดของภาคอีสาน

โครงการเหล่านี้ไม่ได้ถูกพัฒนาเพื่อตอบสนองคนในจังหวัดเพียงเท่านั้น แต่ยังเล็งเห็นถึงกลุ่มคนในทุกๆ จังหวัด รวมถึงนักท่องเที่ยวที่เดินทางสู่ภาคอีสานบนเส้นทางถนนมิตรภาพ ให้ได้มาแวะเวียนจับจ่ายใช้สอยหรือมองหาแนวทางในการทำธุรกิจต่างๆ กับเมืองมหานครโคราชแห่งนี้

วันนี้ Baania ได้มีโอกาสพูดคุยกับผู้เชี่ยวชาญด้านผังเมืองอย่าง ดร. สฤษดิ์ ติยะวงศ์สุวรรณ หรือ อาจารย์หยก ที่ปรึกษาศูนย์ออกแบบและพัฒนาเมืองและอาจารย์ประจำสาขาวิชาการจัดการผังเมือง คณะศิลปกรรมและออกแบบอุตสาหกรรม มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลอีสานนครราชสีมา ถึงโครงการ TOD (Transit-Oriented Development) ที่กำลังเกิดขึ้นพร้อมกับโครงการพัฒนาเมืองโคราช ซึ่งโครงการต่างๆ ที่เข้ามาพัฒนาเมืองโคราชทั้งหมดจะถูกแบ่งออกเป็น ระบบขนส่ง 2 ประเภท คือระบบขนส่งระหว่างเมือง (โครงการรถไฟฟ้าความเร็วสูงและรถไฟฟ้ารางคู่) และระบบขนส่งในตัวเมือง (โครงการรถไฟฟ้ารางเบา LRT และสมาร์ทบัส) ซึ่งตัวเชื่อมต่อระบบขนส่งสาธารณะทั้งหมดให้สามารถลิงค์เข้าหากันได้คือโครงการ TOD ที่กำลังจะเข้ามาพัฒนาเมืองของเรานี่เอง

อาจารย์หยกให้ความหมายของ TOD (Transit-Oriented Development) สั้นๆ กับเราว่า “คือการทำให้บริบทรอบสถานีขนส่งมวลชนถูกพัฒนาให้เกิดประโยชน์สูงสุด ทั้งในเรื่องของการใช้ประโยชน์ที่ดินและเพิ่มความหลากหลายของกิจกรรมมากขึ้น เพื่อการปรับภาพลักษณ์ให้สวยงามเป็นเมืองที่น่าอยู่ และยังส่งเสริมให้ประชาชนหันมาใช้ระบบขนส่งมวลชนกันมากขึ้นมากกว่าการใช้รถส่วนบุคคล”

เรียกได้ว่าการทำ TOD นั้นไม่ได้เกิดขึ้นมาเพียงลอยๆ แต่เกิดจากโครงการพัฒนาเมืองต่างๆ ของภาครัฐที่ได้พูดถึงอย่าง โครงการรถไฟฟ้าความเร็วสูง โครงการรถไฟรางคู่ และ โครงการรถไฟรางเบา ที่หากเกิดขึ้นจริงจะทำให้เมืองโคราชมีผู้คนมากมายเข้ามาอย่างไม่ขาดสาย และเพื่อให้เมืองยังคงน่าอยู่ โครงการ TOD ถือเป็นหนึ่งโครงการที่จะช่วยพัฒนาศักยภาพพื้นที่บริเวณโดยรอบสถานีขนส่งให้เหมาะทั้งในเรื่องของการค้า พื้นที่สาธารณะ พื้นที่ธุรกิจและพาณิชยกรรม และพื้นสำหรับการให้บริการแบบต่อเนื่อง เพื่อให้ตรงความต้องการของผู้ใช้ขนส่งสาธารณะมากยิ่งขี้น

จากการวิเคราะห์และวางแผนแม่แบบ TOD ของงานศึกษาโดยมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี จุดที่น่าจะเป็นไปได้ที่จะเกิด TOD ขึ้นในเมืองโคราชจะมีทั้งหมด 2 จุด ได้แก่ สถานีหัวรถไฟ และสถานีขนส่งนครราชสีมา (บขส. ใหม่) ซึ่งตอนนี้จุดที่น่าจะเป็นไปได้มากที่สุดเนื่องจากปัจจัยด้านกรรมสิทธิ์ที่ดินและมีการเชื่อมโยงกับรถไฟความเร็วสูงและรางคู่ คือ สถานีหัวรถไฟ ตรงข้ามโรงเรียนมารีย์ที่เป็นจุดรับ-ส่งผู้โดยสาร และหากโครงการนี้สามารถเกิดขึ้นได้จริง คาดว่าอาจทำให้ตัวเมืองเก่าของโคราชหันมากลายเป็นโซนเศรษฐกิจ แหล่งลงทุนได้อีกหนึ่งที่ โดยอาจารย์หยกได้บอกเราเพิ่มเติมว่า

อีกหนึ่งจุดในแผนการทำ TOD คือบริเวณสถานีขนส่ง นครราชสีมา (บขส.ใหม่) ที่วางแผนรองรับคนจากเมืองอีกโซนหนึ่งของคนโคราช แต่ยังติดปัญหาในเรื่องเจ้าของกรรมสิทธิ์ที่ดินในพื้นที่ ณ ปัจจุบัน

ขอบคุณภาพประกอบบทความจาก http://www.korat-publictransport.sut.ac.th/

ก่อนจะจบการสนทนาอาจารย์หยกได้ทิ้งท้ายเกี่ยวกับเส้นทางรถไฟความเร็วสูง รถไฟรางคู่และรถไฟรางเบาให้กับเรามา “เส้นทางของระบบขนส่งมวลชนเหล่านี้ จะหนีไม่พ้นกับเส้นทางเดิมที่เคยมีมาอยู่แล้วและ LRT จากภาพแผนการวางผังนั้นจะไม่มีการเปลี่ยนแปลงอย่างแน่นอน” เพราะฉะนั้นหากใครที่กำลังมองหาโอกาสลงทุนในเมืองเศรษฐกิจโคราชก็อย่ารอช้าที่จะลงมือนะครับ

และสามารถอ่านรายละเอียดเนื้อหางาน TOD ของอาจารย์หยกที่เมืองขอนแก่นได้ที่ http://www.kts2016.com/