สวนในบ้านเพิ่มความร่มรื่นและสดชื่นให้กับบ้าน สวนแต่ละรูปแบบมีที่มาต่างกัน ศาสตร์การจัดสวนบางแขนง เช่น สวนฝรั่งเศส นับว่าสวนเป็นองค์ประกอบหนึ่งของสถาปัตยกรรมด้วย จึงมักพบเห็นได้ว่าต้นไม้ในสวนฝรั่งเศสจะถูกตัดแต่งให้เป็นรูปทรงชัดเจนและเป็นระเบียบเข้ากับตัวอาคาร บทความนี้จะพามาทำความรู้จักสวน 3 ประเภทที่กำลังได้รับความนิยม จะเป็นแบบใด และมีวิธีการจัดอย่างไรบ้างนั้นมาติดตามพร้อมกันเลย
สวนอังกฤษเป็นที่นิยมอย่างมากในไทย หลายครั้งเมื่อพูดถึงสวนอังกฤษ ผู้คนจะนึกถึงของตกแต่งอย่างรูปปั้นสีขาวที่มักใช้กัน ทั้งรูปปั้นคิวปิด รูปปั้นหินสลักรูปเทพอื่นๆ แต่จุดเด่นที่เรียกว่าเป็นแก่นหลักของสวนอังกฤษจริงๆ แล้วคือการปลูกพืชให้เติบโตตามธรรมชาติโดยไม่มีการตัดแต่งมากนัก ตรงข้ามกันกับสวนแบบอื่นของยุโรปที่มักจะถูกตกแต่งให้เนี๊ยบกริบ ได้รูปทรงของต้นไม้ชัดเจนราวกับจับวาง ด้วยสภาพภูมิอากาศของอังกฤษนั้นมีความชื้นอยู่ตลอดปี พรรณไม้ที่เติบโตในสวนอังกฤษมักจะสะท้อนภาพของต้นไม้หลากชนิดที่เติบโตโดยธรรมชาติ ปลายกิ่งก้านไม่ได้ถูกตกแต่งให้เป็นระเบียบแต่อย่างใด แต่มีความสวยงามที่เกิดจากการขึ้นสลับแซมกันของทั้งไม้ใบและไม้ดอก
ที่มาของสวนญี่ปุ่นมีมาอย่างยาวนาน เกิดจากความศรัทธาที่มีให้กับเทพเจ้าและธรรมชาติ เป็นการจัดวางองค์ประกอบต่างๆ ของธรรมชาติให้ดูเรียบง่ายแต่ก็เป็นระเบียบ สวนญี่ปุ่นจะเน้นการมีพื้นที่ว่าง และเน้นการนำทัศนียภาพที่มีอยู่เดิมมาเป็นจุดเด่นของสวน อย่างที่คุ้นตากันกับสวนสนรอบบ่อน้ำ และสวนหินที่ต้นไม้ที่เป็นต้นไม้เอกหรือไม้ประธานของสวนตั้งอยู่ในจุดที่รายล้อมด้วยพื้นที่ว่าง สลับกับต้นไม้เล็กๆ เลียนแบบทิวทัศน์ธรรมชาติ สะท้อนความเรียบง่ายแต่ถ่อมตนตามแบบฉบับคนญี่ปุ่นด้วยการซ้อนรายละเอียดต่างๆ ไว้ โดยจัดวางให้ดูกลมกลืนและไม่โดดเด่นออกมามากจนเกินไป สะท้อนแนวคิดของเซนออกมา อย่างไรก็ตาม ตามวัฒนธรรมญี่ปุ่นแล้ว ที่ที่จะเรียกได้ว่าเป็นสวนเซนต้องเป็นที่ที่นักบวชที่เข้าใจหลักของเซนเป็นผู้จัดขึ้น ต่างกับในไทยที่มักใช้คำว่า สวนเซน เรียกสวนที่มีการจัดวางลวดลายของหินและทราย
การจัดสวนแบบไทยเราจะจัดให้เข้ากับสภาพอากาศของเมืองร้อน มักใช้ต้นไม้ใหญ่มีร่มเงามาเป็นส่วนหลักของสวนเสมอ มักเลือกใช้พรรณไม้ไทย เน้นการให้ความร่มรื่น สวนไทยมักใช้พรรณไม้ที่หลากหลายในการจัดวางเพื่อจำลองบรรยากาศอุดมสมบูรณ์ของป่า แต่ในส่วนที่เป็นทางเดินหรือจุดที่ต้องการให้ความสนใจพุ่งไปที่ตัวอาคารมากกว่า พรรณไม้ที่ใช้ก็จะเป็นลักษณะลำต้นเตี้ย หรือเป็นไม้ที่ตัดแต่งทรงพุ่มได้อย่างต้นไทรน้อยหรือต้นข่อย เพื่อไม่บดบังทัศนียภาพของตัวอาคาร อาจแทรกด้วยไม้เลื้อยเพื่อเสริมภาพของความชุ่มชื้น บางที่อาจมีการตกแต่งเพิ่มด้วยอ่างบัวหรือกระถางที่ให้ลวดลายแบบไทย เพื่อขับเอกลักษณ์ของไทยออกมามากขึ้น
ใครที่สนใจจัดสวนด้วยตัวเอง การศึกษาแก่นของสวนแต่ละแบบจะเป็นตัวช่วยที่ดี เพื่อให้สามารถต่อยอดสร้างสรรค์ต่อได้โดยยังคงลักษณะที่ดีของสวนแต่ละแบบไว้