ต้นรวงผึ้งพฤกษาแห่งพระราชา

ต้นรวงผึ้งเป็นต้นไม้ที่มีหลายคนรู้จัก หลายคนอาจจะเคยเห็นดอกสีเหลืองทองสวยอร่ามที่บานอยู่เต็มต้น แต่ไม่รู้ว่าต้นไม้นั้นชื่ออะไร รวมไปถึงมีความสำคัญอย่างไร ในบทนี้จะมาแนะนำให้ผู้อ่านรู้จักกับ 5 ข้อควรรู้เกี่ยวกับต้นรวงผึ้ง ต้นไม้ประจำพระองค์ของในหลวงรัชกาลที่ 10 ว่าต้นไม้ชนิดนี้มีลักษณะอย่างไร มีความสวยงาม และความพิเศษอย่างไรทำให้ต้นรวงผึ้งเป็นต้นไม้ประจำพระองค์

1. เหตุใดต้นรวงผึ้งจึงเป็นต้นไม้ประจำพระองค์

ตามธรรมเนียมที่ยึดปฏิบัติมาตั้งแต่ครั้งอดีต เมื่อพระมหากษัตริย์ขึ้นครองราชย์ราชสมบัติเพื่อปกครองประเทศให้เกิดความร่มเย็นเป็นสุข ต้นไม้ที่เป็นมงคล และมีความเกี่ยวพันกับพระมหากษัตริย์พระองค์นั้นจะถูกยกขึ้นมาเป็นต้นไม้ประจำพระองค์

โดยในรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระปรเมนทรรามาธิบดีศรีสินทรมหาวชิราลงกรณ พระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 10 ได้มีต้นไม้ประจำพระองค์คือต้นรวงผึ้ง เนื่องจากเป็นไม้หอม ที่มีความเป็นไม้มงคลในตัว นอกจากนั้นยังมีดอกสีเหลืองที่เป็นสีประจำวันจันทร์ซึ่งเป็นเป็นวันพระราชสมภพของพระองค์อีกด้วย ซึ่งต้นรวงผึ้งนั้นเป็นต้นไม้ประจำพระองค์มาตั้งแต่ยังเป็นสมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร

ความพิเศษของต้นรวงผึ้งอีกหนึ่งอย่างที่ทำให้ถูกยกขึ้นมาเป็นต้นไม้ประจำพระองค์ของในหลวงรัชกาลที่ 10 คือ ต้นรวงผึ้งนั้นจะออกดอกบานเต็มต้นในช่วงเดือนกรกฎาคม – สิงหาคม ซึ่งตรงกับวันพระราชสมภพของในหลวงรัชกาลที่ 10 คือวันที่ 28 กรกฎาคม ดังนั้นเมื่อพระองค์เสด็จออกปฏิบัติพระราชกรณียกิจที่ไหน ก็มักจะปลูกต้นรวงผึ้งพระราชทานไว้เพื่อเป็นสิริมงคลแก่ประชาชนในสสถานที่นั้น

นอกจากนี้ในสมัยพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ในหลวงรัชกาลที่ 9 มีดอกดาวเรืองเป็นดอกไม้ประจำพระองค์ ซึ่งเป็นดอกไม้สีเหลือง ตรงกับสีของวันพระราชสมภาพคือวันจันทร์ ที่มีสีประจำวันเป็นสีเหลืองเช่นกัน

2. ลักษณะของต้นรวงผึ้ง

ต้นรวงผึ้ง (Yellow Star) นั้นเป็นไม้ยืนต้นขนาดเล็ก พบได้มากทางภาคเหนือของประเทศไทย เป็นไม้ในสายพันธุ์เดียวกันกับปอกระเจา และตะขบฝรั่ง ซึ่งต้นรวงผึ้งนั้นมีชื่อเรียกในท้องถิ่นว่า “ต้นน้ำผึ้ง” หรือ “ต้นสายน้ำผึ้ง” ต้นรวงผึ้งเป็นไม้หอมที่มีถิ่นกำเนิดภายในประเทศไทย ความโดดเด่นของต้นรวงผึ้งคือมีดอกสีเหลืองที่ส่งกลิ่นหอมเข้มข้นตลอดทั้งวัน เมื่อต้นรวงผึ้งออกดอกจะบานอยู่เป็นเวลาประมาณ 7 – 10 วัน

ลักษณะของต้นรวงผึ้งนั้นเป็นไม้ยืนต้นขนาดเล็ก เมื่อโตเต็มที่จะสูงประมาณ 6 – 8 เมตร ต้นรวงผึ้งเป็นต้นไม้ที่แตกกิ่งก้านได้เป็นจำนวนมาก ช่อดอดจะออกแซมมาที่บริเวณซอกใบใกล้ปลายกิ่ง มีสีเหลืองเข้มคล้ายกับทอง ปลายดอกมี 5 แฉกคล้ายกับดาว เมื่อดอกบานจะบานพร้อมกันทั้งต้น ทำให้ต้นรวงผึ้งนั้นเป็นสีเหลืองอร่ามทั้งต้น

3. ข้อดีของต้นรวงผึ้ง

ต้นรวงผึ้งนอกจากจะเป็นดอกไม้ประจำพระองค์ของในหลวงรัชกาลที่ 10 แล้วนั้น ต้นรวงผึ้งยังมีข้อดีตามธรรมชาติอีกหลายประการ ลองมาดูกันว่าข้อดีของต้นรวงผึ้งนั้นมีอะไรบ้าง

ออกดอกมาก ต้นรวงผึ้งนั้นเป็นต้นไม้ที่ออกดอกในแต่ละครั้งเป็นจำนวนมาก เรียกว่าบานจนเห็นว่าต้นไม้ทั้งต้นเป็นสีเหลืองเลยทีเดียว ทำให้เมื่อต้นรวงผึ้งออกดอกพร้อมกันหลายๆ ต้นจะทำให้บริเวณนั้นดูสวยงามมาก 
ปลูกได้ง่าย ต้นรวงผึ้งจัดว่าเป็นไม้หอมตามธรรมชาติที่สามารถปลูกได้ง่าย มีความทนทาน เติบโตเร็ว สามารถเติบโตได้ในทุกสภาพพื้นที่ ไม่ว่าจะเป็นพื้นที่แล้ง หรือพื้นที่ชุ่มชื้น

ทนทานในทุกสภาพแวดล้อม การที่ต้นรวงผึ้งสามารถอยู่ได้ทั้งในที่แล้ง และที่ชุ่มชื้น ทำให้ต้นรวงผึ้งเป็นไม้ที่สามารถทนได้กับทุกสภาพแวดล้อม แม้ว่าตามธรรมชาติจะพบในป่าทางภาคเหนือที่มีความสูงมากกว่า 1,000 เมตรจากระดับน้ำทะเล แต่ต้นรวงผึ้งสามารถนำไปปลูกได้ทุกภาคในประเทศไทย ในทุกสภาพแวดล้อม

มีรากแข็งแรง ลักษณะเด่นตามธรรมชาติอีกหนึ่งอย่างของต้นรวงผึ้งคือเป็นต้นไม้ที่มีระบบรากดีมาก รากมีความแข็งแรง ทำให้ไม่ว่าจะเกิดอะไรขึ้นต้นรวงผึ้งจะเป็นต้นไม้ที่ล้มจากภัยธรรมชาติต่างๆ ได้ค่อนข้างยาก ถึงแม้ว่าจะเป็นต้นเลี้ยงผึ้งที่ไม่ได้เกิดในธรรมชาติก็ตาม

4. วิธีการปลูกต้นรวงผึ้ง

ต้นรวงผึ้งนั้นจัดว่าเป็นไม้ยืนต้นที่มีดอกสวยงาม ดังนั้นจึงได้รับความนิยมในการนำมาปลูกเพื่อเป็นการปรับภูมิทัศน์ หรือเพิ่มความสวยงามให้กับพื้นที่ต่างๆ มากพอสมควร โดยวิธีการปลูกต้นรวงผึ้งมีขั้นตอนต่างๆ ดังนี้

ต้นรวงผึ้งนั้นเป็นต้นไม้ที่สามารถปลูกได้หลากหลายวิธีการ ไม่ว่าจะเป็นการตอนกิ่ง การเพาะเมล็ด การปักชำ ซึ่งในปัจจุบันนั้นวิธีการปลูกต้นรวงผึ้งที่ได้รับความนิยม และได้ผลมากที่สุดคือการตอนกิ่ง โดยเมื่อทำการตอนกิ่งแล้วรากจะงอกออกมาภายในระยะเวลา 2 – 3 วัน เมื่อรากงอกออกมาแล้วก็ให้ตัดออกจากกิ่งตอนเพื่อนำไปปลูกลงดินต่อไป

ต้นรวงผึ้งนั้นในการเริ่มปลูกควรใช้ดินร่วนที่มีการระบายน้ำได้ดี โดยขุดหลุมให้มีความลึกพอสมควร ดินที่นำมาปลูกนั้นจะผสม หรือไม่ผสมปุ๋ยคอกก็ได้ แต่ที่สำคัญคือการปลูกต้นรวงผึ้งนั้นควรปลูกกลางแจ้งในบริเวณที่มีแสงแดดส่องถึง การดูแลเพียงแค่รดน้ำวันละครั้ง ใส่ปุ๋ย และกำจัดวัชพืชตามความเหมาะสม เพียงเท่านี้จ้นรวงผึ้งก็สามารถเจริญเติบโตได้เป็นอย่างดี

5. ข้อแนะนำในการปลูกต้นรวงผึ้ง

การปลูกต้นรวงผึ้งนั้นมีข้อควรระวังบางอย่างที่ผู้ปลูกควรเข้าใจ เพื่อที่การปลูกต้นรวงผึ้งนั้นจะได้เป็นไปด้วยความราบรื่น ซึ่งข้อแนะนำต่างๆ สำหรับการปลูกต้นรวงผึ้งนั้นได้แก่

• เป็นต้นไม้ที่ดึงดูดผึ้ง เนื่องจากต้นรวงผึ้งนั้นออกดอกเป็นจำนวนมากในแต่ละครั้ง ทำให้เมื่ออกดอกจะมีผึ้งเป็นจำนวนมากเข้ามากินน้ำหวานจากเกสร ดังนั้นเมื่อปลูกต้นรวงผึ้งจึงควรระมัดระวังเรื่องความปลอดภัยจากผึ้งที่เข้ามากินน้ำหวานด้วย
• ระยะเวลาออกดอกสั้น การออกดอดของต้นรวงผึ้งนั้นเมื่อเทียบกับไม้ยืนต้นชนิดอื่นๆ แล้วนับว่ามีระยะเวลาออกดอกที่ค่อนข้างสันคือ 7 – 10 วันเท่านั้นเอง ดังนั้นถ้าต้องการปลูกต้นรวงผึ้งเพื่อความสวยงามต้องเข้าใจในเรื่องนี้ด้วย 
  ระวังในเรื่องน้ำ ถึงแม้ว่าต้นรวงผึ้งนั้นจะเป็นต้นไม่ที่มีความทนทาน เติบโตได้ในทุกสภาพแวดล้อม แต่ลักษณะตามธรรมชาติของต้นรวงผึ้งเป็นพืชที่ไม่ชอบน้ำเยอะ ดังนั้นเมื่อลูกต้นรวงผึ้งในพื้นที่แฉะ หรือมีน้ำมากเกินไปจะทำให้ต้นรวงผึ้งนั้นออกดอกได้น้อยกว่าปกติอย่างเห็นได้ชัด
• ใช้เวลานานกว่าจะมีดอก ต้นรวงผึ้งนั้นจัดว่าเป็นไม้ยืนต้นประเภทหนึ่งที่ใช้เวลานานกว่าจะเริ่มออกดอก โดยต้นรวงผึ้งจะเริ่มออกดอกเมื่อมีอายุ 5 ปีขึ้นไป ทำให้ผู้ปลูกเพื่อความสวยงามต้องใช้ระยะเวลาในการปลูกมากพอสมควร

จะเห็นได้ว่าต้นรวงผึ้งนั้นเป็นต้นไม้ที่มีความสง่างาม มากไปด้วยคุณประโยชน์ สมกับเป็นต้นไม้ประจำรัชกาลของในหลวงรัชกาลที่ 10 แล้วยังเป็นต้นไม้ที่สามารถนำปลูกเพื่อความสวยงาม หรือให้ร่มเงากับพื้นที่ต่างๆ ได้เป็นอย่างดี ซึ่งบทความนี้ได้แนะนำถึงลักษณะต่างๆ รวมไปถึงวิธีการปลูก และวิธีการดูแลต้นรวงผึ้งไว้ค่อนข้างครบถ้วน