ถ้าพูดถึงห้องครัวในปัจจุบันเรามักคุ้นหูกับครัวไทย ครัวฝรั่ง บางคนถึงกับงงว่าทำไมต้องเรียกแยกชาติแยกภาษาขนาดนั้น อันที่จริงมันก็ไม่ได้เกี่ยวกับชนชาติใดทั้งสิ้น เค้าเรียกตามฟังก์ชั่นการใช้งานนั่นเอง
ครัวฝรั่ง หมายถึง ครัวที่ใช้ประกอบอาหารประเภทที่กลิ่นไม่แรง ขั้นตอนและวิธีการเน้นความง่ายและไม่ซับซ้อน ลักษณะของครัวนี้ก็จะสวยงามดูสะอาดและสบายตาสบายใจ เอาไว้โชว์เครื่องเรือนสวย ๆ งาม ๆ อวดแขกผู้มาเยือน
ครัวไทย นั้นหลายบ้านมักต่อเติมส่วนนี้ออกจากตัวบ้าน ด้วยวิธีของการได้บ้านมาในสมัยนี้ส่วนใหญ่ก็ซื้อบ้านของโครงการหมู่บ้านจัดสรร โครงการก็ให้ครัวมาห้องเดียวซึ่งพื้นที่ใช้สอยก็มักจะเชื่อมกับห้องรับแขกหรือห้องพักผ่อน ทำให้สภาพแวดล้อมไม่เอื้ออำนวยต่อการประกอบอาหารที่มีกลิ่นฉุนมาก ซึ่งขัดกับวัฒนธรรมการกินบ้านเราที่อาหารค่อนข้างมีรสชาติร้อนแรงและมีส่วนประกอบของสมุนไพรที่มีกลิ่นฉุน จึงทำให้ต้องสร้างครัวไทยเพิ่มเติมออกมา
จะต้องโปร่ง โล่ง สามารถระบายอากาศได้ดี เพราะกลิ่นของอาหารจะได้ระบายออกได้อย่างรวดเร็ว และส่วนประกอบของอาหาร เช่น หอมแดง กระเทียม พริกแห้ง จำเป็นต้องเก็บในที่แห้งและโปร่ง เพื่อไม่ให้เกิดเชื้อราได้ง่าย จะแขวนไว้ให้โดนลมโดนแดดก็ไม่ผิดกติกา
บริเวณสำหรับเตรียมอาหารต้องมีโครงสร้างค่อนข้างแข็งแรง เพื่อรองรับการโขลก การตำ การสับ บริเวณที่วางเตาแก๊สต้องสร้างจากวัสดุที่ทนความร้อนได้ดีและสามารถทำความสะอาดได้ง่าย เพราะต้องโดนทั้งน้ำมันและเครื่องปรุงที่กระเด็นรอบ ๆ
พื้นที่สำหรับเก็บเครื่องปรุงอาจจะต้องมากกว่าครัวฝรั่งสักเล็กน้อย ด้วยเครื่องปรุงของไทยนั้นมีทั้งกะปิ น้ำปลา ปลาร้า เกลือ น้ำตาลทราย น้ำตาลปี๊บ พริกแห้ง พริกป่น พริกไทย ฯลฯ ในส่วนชั้นวางสำหรับเก็บหม้อหรือกะทะก็ไม่จำเป็นต้องเป็นของราคาแพง เน้นที่ความทนทานและความแข็งแรง บริเวณรอบห้องครัว ควรปลูกผักสวนครัว เช่น ข่า ตะไคร้ มะกรูด มะนาว พริกขี้หนู กะเพรา โหระพา เป็นต้น เพื่อง่ายสำหรับการเดินไปเก็บมาใช้ทำอาหาร
ไม่ว่าจะเป็นครัวไทยหรือครัวฝรั่ง สิ่งสำคัญที่มากกว่าความสวยงามหรือความครบครันของฟังก์ชั่นการใช้งานก็คือ “ความสะอาด” เพราะห้องครัวถือได้ว่าเป็นห้องที่ทุกคนในบ้านต้องมาฝากท้อง จึงจำเป็นอย่างยิ่งที่ต้องรักษาความสะอาดและคุณภาพของวัตถุดิบไว้ เพราะเรื่องการกินนั้นส่งผลโดยตรงต่อสุขภาพของสมาชิกทุกคนในบ้าน ครัวที่สะอาดและเป็นระเบียบเรียบร้อยย่อมส่งผลให้คนเข้าครัวมีความสุขมีแต่ความกระตือรือร้นที่จะสร้างสรรค์เมนูอร่อยและดีต่อสุขภาพกับคนในครอบครัว