ถนนที่เดินผ่าน อาคารที่มองเห็น "คนเมือง"

ผมคุ้นเคยกับการเรียกขานตนเองว่าเป็นคนเมือง ซึ่งหมายความว่าเป็นคนที่มีพื้นเพอยู่ในเชียงใหม่   ไม่ได้คาดหมายให้เข้าใจว่า เป็นคนที่อาศัยอยู่ในชุมชนเมือง ซึ่งตรงข้ามกับคนที่อาศัยอยู่ในชนบทในภาษาวิชาการ และคนบ้านนอกในภาษาชาวบ้าน

คำเรียกขานเพื่อนว่าเป็นคนเมือง ครอบคลุมไปถึงเพื่อนจากลำพูน ลำปาง เชียงรายหรือทั่วทั้งภาคเหนือ ที่อู้คำเมือง

เพื่อนร่วมชั้นผมส่วนใหญ่เลยเป็นคนเมือง   ทั้งคนในเวียงเชียงใหม่ คนจากต่างอำเภอและต่างจังหวัด ที่อู้คำเมืองเหมือนกัน

เพื่อนร่วมชั้นที่เป็นชนกลุ่มน้อย พวกเราจะเรียกขานว่าเป็นคนไทย   เพราะพวกเขา

พูดจากันด้วยภาษาที่เราใช้เขียนหรือเรียนกันในชั้นเรียน   ไม่เหมือนพวกเรา คนเมืองที่จะพูดอย่าง เขียนเรียนอีกอย่าง

เพื่อนพวกนี้จะเป็นลูกทหาร ตำรวจ ข้าราชการ หรืออาจารย์   แต่มีอยู่คนหนึ่งที่แม่เป็นเจ้าของร้านอาหารไทยชื่อดังในเวลานั้น

นอกจากเพื่อนคนไทยจะพูดจาต่างออกไปแล้ว สีผิวยังเข้มกว่าพวกเราคนเมืองซึ่งเป็นที่อิจฉา เพราะสมัยนั้นนิยมชายผิวเข้ม ไม่ใช่ตี๋ผิวขาวในตอนนี้

แม้จะเรียกขานต่างพวก พูดจาต่างภาษา และสีผิวต่างกัน   แต่พวกเราก็รักใคร่กันดีมีต่อยตีกันบ้างเป็นครั้งเป็นคราว   แต่ด้วยจำนวนที่ต่างกัน   พวกคนเมืองก็เลยฮึกเหิมไม่ค่อยเกรงกลัวคนไทย

แม้จนกระทั่งเรียนจบชั้นมัธยม เพื่อนร่วมชั้นส่วนใหญ่สอบเข้ามหาวิทยาลัยเชียงใหม่ได้ด้วยมีโควตาเป็นตัวช่วยที่มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ แม้จะมีคนไทยมากขึ้น โดยเฉพาะอาจารย์และเพื่อนนักศึกษาแต่จำนวนคนเมืองและที่ตั้ง ทำให้ความเป็นคนเมืองยังเป็นเสียงข้างมาก จนทำให้อาจารย์และนักศึกษาคนไทยต้องหัดอู้คำเมือง (ฮา)

แต่สำหรับผม สถานการณ์เปลี่ยนไปทางตรงข้าม   เพราะเข้ามาเรียนในกรุงเทพฯ  ความเป็นคนเมืองที่มีอยู่ ทำให้มีสภาพเป็นคนบ้านนอกในทันที   โอกาสจะอู้คำเมืองก็หมดไป  นานๆทีถึงจะมีโอกาส   แม้แต่การพูดไทย ก็มิวายจะมีคนทักว่ามีสำเนียงอื่นปนอยู่ (ฮา)

เพราะคนไทยในเมืองกรุง นิยมออกเสียง ร.เรือ เหมือนกับคนเขมร   เลยทำให้คนเมืองอย่างผมที่ไม่คุ้นกับ ร.   เพราะมีแต่ ฮ. หรือ ล. ประสบปัญหาอยู่เสมอ ถูกล้อเลียนเป็นประจำยังรวมไปถึง การแต่งกาย การรับประทานอาหาร การใช้ชีวิตที่แตกต่าง  คนเมืองกลายสถานะเป็นคนบ้านนอก ในสายตาของคนกรุงเทพฯ ที่เป็นคนเมือง urban peopleอย่างแท้จริง

ไม่เพียงแค่ภาษา ยังมีเรื่องการเงิน การงาน อาชีพ ความรู้ ประสบการณ์ ไปจนถึงเชื้อสายต้นตระกูล

แม้แต่ลูกคนจีนในกรุงเทพฯ แม้จะเป็นทายาทเจ๊ก แต่ก็มีนามสกุลพระราชทานหรือนามสกุล   เลยกลายเป็นคนไทย ไม่ใช่ลูกเจ๊กอีกต่อไป

ที่สำคัญ เมื่อจำนวนคนไทยในกรุงเทพฯย่อมมากกว่าคนเมือง   คนเมืองอย่างผมเลยเป็นชนกลุ่มน้อยที่ถูกล้อเลียน ดูถูก จนถึงขั้นหยามน้ำใจอยู่เสมอ

ดังนั้นการต่อต้านนายกฯคนเมืองในเวลานี้   ผมเข้าใจและเห็นใจ   เพราะรู้ว่า คนไทยคิดยังไงกับคนเมือง

 

ผู้เขียน  :  ปริญญา  ตรีน้อยใส

นามปากกาของ ศ.ดร.บัณฑิต  จุลาสัย

เจ้าของหนังสือด้านสถาปัตยกรรม ถูกยกย่องจาก Dictionnaire de L'Architecture du XXe Siecle, Editions Hazan, Paris 1996

เป็น 1 ใน 3 สถาปนิกไทยประจำคริสต์ศตวรรษที่ 20