บ้านโครงสร้างเหล็กที่ได้รับความนิยมมากในปัจจุบันนั้นเกิดขึ้นจากการพัฒนาเทคโนโลยีในการก่อสร้างที่เป็นไปอย่างรวดเร็ว รวมไปถึงมีการผลิตเหล็กรูปแบบต่างๆ เพื่อใช้เป็นโครงสร้างที่สามารถรับน้ำหนัก และรับแรงต่างๆ ได้มากขึ้น ซึ่งในบทความนี้จะมาแนะนำถึงรายละเอียดต่างๆ เกี่ยวกับบ้านโครงสร้างเหล็ก รวมไปถึงข้อดี – ข้อเสียของบ้านในรูปแบบนี้ และเปรียบเทียบระหว่างบ้านโครงสร้างเหล็กกับบ้านโครงสร้างคอนกรีตเสริมเหล็กว่ามีจุดแตกต่างกันอย่างไร
บ้านโครงสร้างเหล็กคือบ้านที่นำเหล็กรูปพรรณ (Steel) ชนิดต่างๆ มาทำเป็นโครงสร้างหลักของบ้าน ซึ่งโครงสร้างต่างๆ ที่ใช้เหล็กมาทำนั้นได้แก่ 5 ส่วนสำคัญของงานโครงสร้างบ้านได้แก่ เสา คาน พื้น ผนัง และโครงหลังคา สำหรับส่วนอื่นๆ ของบ้านโครงสร้างเหล็กนั้นก็จะเลือกใช้วัสดุต่างๆ ตามความเหมาะสม และความต้องการของเจ้าของบ้าน
เหล็กรูปพรรณ (Steel) เป็นเหล็กโครงสร้างในลักษณะต่างๆ ที่ออกแบบมาเพื่อใช้สำหรับการก่อสร้างโดยเฉพาะ ซึ่งเหล็กรูปพรรณสามารถแบ่งได้เป็น 2 ประเภทตามกระบวนการผลิต และคุณสมบัติที่แตกต่างกันในเรื่องของการใช้งาน โดยเหล็กรูปพรรณทั้ง 2 ประเภทนั้นได้แก่
เหล็กรูปพรรณรีดเย็น (Cold formed structural steel) เหล็กรูปพรรณประเภทนี้คือเหล็กที่นำมาขึ้นรูปในอุณหภูมิปกติ โดยทำมาจากแผ่นเหล็กสำเร็จรูปซึ่งจะเป็นแผ่นเหล็กชุบสังกะสี หรือใช้เหล็กแผ่นรีดร้อนก็ได้ ซึ่งจะทำให้เหล็กในรูปแบบนี้มีน้ำหนักเบา แต่ไม่สามารถรับน้ำหนักได้สูงมาก เหล็กรูปพรรณรีดเย็นได้แก่ เหล็กตัวซี เหล็กกล่องสี่เหลี่ยมต่างๆ ทั้งแบบสี่เหลี่ยมจัตุรัส และสี่เหลี่ยมผืนผ้า ท่อเหล็ก เป็นต้น
เหล็กรูปพรรณรีดร้อน (Hot rolled structural steel) เป็นเหล็กที่ผลิตด้วยการหลอมจากนั้นนำมาขึ้นรูปเป็นแท่งเหล็กก่อน จากนั้นผ่านกระบวนการรีดด้วยความร้อนให้เป็นรูปแบบต่างๆ ตามความต้องการ ซึ่งเหล็กรูปพรรณชนิดนี้จะเป็นเหล็กที่มีความแข็งแรง และรับน้ำหนักได้สูงมาก ทำให้ถูกนำมาใช้เป็นโครงสร้างหลักของบ้านโครงสร้างเหล็ก ซึ่งเหล็กรูปพรรณรีดร้อนได้แก่ เหล็กเอชบีม เหล็กไวด์แฟรงค์ เหล็กไอบีม เหล็กฉาก เหล็กรางน้ำ เป็นต้น
คำพูดที่ว่า “บ้านที่ดีต้องมีรากฐานที่มั่นคง” ยังเป็นคำพูดที่เป็นความจริงเสมอสำหรับการสร้างบ้านทุกรูปแบบ รวมไปถึงบ้านโครงสร้างเหล็กด้วย ถึงแม้หลายคนจะมองว่าบ้านโครงสร้างเหล็กนั้นมีน้ำหนักไม่มากก็ตาม แต่การก่อสร้างทุกประเภทที่ต้องการความแข็งแรงต้องลงเสาเข็ม ส่วนประเภทของเสาเข็ม รวมไปถึงความลึกในการตอกเสาเข็มนั้นขึ้นอยู่กับขนาดของบ้าน สภาพของพื้นที่เป็นหลัก ไม่มีข้อกำหนดตายตัว
เมื่อเริ่มต้นก่อสร้างบ้านโครงสร้างเหล็กสิ่งที่สำคัญอย่างหนึ่งคือการเลือกวัสดุต่างๆ มาทำพื้นบ้านให้เหมาะสม ซึ่งบ้านโครงสร้างเหล็กนั้นสามารถใช้วัสดุที่หลากหลายมาทำเป็นพื้นบ้านได้ไม่ต่างจากบ้านคอนกรีตเลย ซึ่งการเลือกวัสดุต่างๆ มาทำเป็นพื้นของบ้านโครงสร้างเหล็กนั้นนอกจากความสวยงามแล้วต้องพิจารณาถึงองค์ประกอบต่างๆ อย่างครบถ้วน ไม่ว่าจะเป็นรูปแบบการใช้งาน การรับน้ำหนัก งบประมาณ ซึ่งการเลือกใช้พื้นแต่ละชนิดต้องปรึกษาผู้ออกแบบ และวิศวกรเสมอ
วัสดุที่นิยมมาทำเป็นพื้นของบ้านโครงสร้างเหล็กได้แก่ พื้นไม้ หรือวัสดุอื่นๆ ที่ใช้ทดแทนไม้ ไม่ว่าจะเป็นไม้จริง ไม้เทียม ไฟเบอร์ซีเมนต์ เป็นต้น ส่วนวัสดุอีกหนึ่งประเภทที่สามารถนำมาใช้เป็นพื้นของบ้านโครงสร้างเหล็กคือพื้นคอนกรีตสำเร็จรูป วัสดุรูปแบบสุดท้ายที่นิยมนำมาใช้กับบ้านโครงสร้างเหล็กคือพื้น Metal Deck ซึ่งวัสดุนี้เหมาะกับการใช้ในส่วนที่เปียก หรือส่วนที่โดนน้ำของบ้านอย่างเช่น ห้องน้ำ หรือพื้นดาดฟ้า
หลายๆ คนอาจจะกังวลเกี่ยวกับเรื่องของสนิมเป็นอย่างมาก เพราะยังเข้าใจว่าเหล็กกับสนิมนั้นเป็นของคู่กัน ซึ่งก็เป็นเรื่องจริงเพียงบางส่วน เพราะว่าการสร้างบ้านด้วยโครงสร้างเหล็กนั้นเหล็กโครงสร้างต่างๆ ที่นำมาใช้จะได้รับการทาสีเคลือบกันสนิมอย่างถูกต้องตามมาตรฐานมาก่อนแล้ว
สำหรับเหล็กในส่วนของโครงสร้างที่ต้องสัมผัสกับดิน โดยดินในบางพื้นที่มีค่าความเค็มสูงกว่าปกติซึ่งจะเป็นตัวเร่งให้เกิดสนิมได้ง่ายมากขึ้น ซึ่งเรื่องนี้ก็สามารถแก้ไขได้ด้วยเทคนิคต่างๆ ในการก่อสร้าง ไม่ว่าจะเป็นการยกคานคอดินให้สูงกว่าปกติ รวมถึงรากฐานต่างๆ ที่ต้องสัมผัสดินให้ใช้เป็นคอนกรีตเสริมเหล็กแทน แต่ถ้าในกรณีที่ไม่สามารถหลีกเลี่ยงได้ก็จะมีการทาสีกันสนิมแบบพิเศษที่เรียกว่าสี Epoxy
ซึ่งการเลือกใช้วิธีต่างๆ ในการป้องกันสนิมของบ้านโครงสร้างเหล็กนั้นต้องปรึกษาผู้เชี่ยวชาญ เพราะว่าการก่อสร้างในแต่ละพื้นที่นั้นมีรูปแบบ และองค์ประกอบต่างๆ ที่แตกต่างกัน โดยเฉพาะในเรื่องของสภาพแวดล้อม
เมื่อรู้จักกับรายละเอียดต่างๆ ของบ้านโครงสร้างเหล็กกันมาพอสมควรแล้ว ลองมาดูว่าข้อดีของบ้านโครงสร้างเหล็กนั้นมีอะไรบ้าง เพราะอะไรถึงได้รับความนิยมเป็นอย่างมากในปัจจุบัน
ไม่มีการก่อสร้างชนิดไหนในโลกที่มีแต่ข้อดีรวมไปถึงบ้านโครงสร้างเหล็กด้วย หลังจากที่รู้ว่าข้อดีของบ้านโครงสร้างเหล็กนั้นมีอะไรบ้างแล้ว ลองมาดูจุดด้อยของบ้านโครงสร้างเหล็กกันบ้าง
ถ้าเปรียบเทียบระหว่างบ้านโครงสร้างเหล็กกับบ้านคอนกรีตเสริมเหล็ก ซึ่งบ้านแต่ละประเภทนั้นต่างมีจุดเด่น – จุดด้อย ที่แตกต่างกันไปตามลักษณะ ลองมาดูว่าการเปรียบเทียบจุดเด่นจุดด้อยของบ้านทั้ง 2 ประเภทนั้นเป็นอย่างไร
การต่อเติม บ้านโครงสร้างคอนกรีตเสริมเหล็กนั้นมีความยุ่งยากในการต่อเติมส่วนต่างๆ มากกว่าบ้านแบบโครงสร้างเหล็กเนื่องจากข้อจำกัดหลายๆ อย่างในเรื่องคุณสมบัติของโครงสร้างคอนกรีตนั่นเอง แต่สำหรับบ้านโครงสร้างเหล็กเพียงแค่นำเหล็กมาเชื่อมต่อกันก็สามารถต่อเติมบ้านได้อย่างง่ายดาย
จากบทความนี้จะเห็นได้ว่าการสร้างบ้านโครงสร้างเหล็กนั้นเป็นเรื่องที่น่าสนใจ เป็นเรื่องที่น่าศึกษา เนื่องจากบ้านโครงสร้างเหล็กนั้นนอกจากจะเป็นที่นิยมในปัจจุบันแล้ว การก่อสร้างยังสามารถทำได้ง่าย รวมไปถึงมีการออกแบบที่สามารถทำได้หลากหลายกว่าบ้านคอนกรีต ดังนั้นการตัดสินใจสร้างบ้านใหม่ในอนาคตบ้านโครงสร้างเหล็กอาจจะเป็นหนึ่งในตัวเลือกที่เข้ามาแทนบ้านแบบคอนกรีตเสริมเหล็กซึ่งเป็นรูปแบบเดิมๆ