การทำบุญบ้าน เป็นพิธีทางศาสนาที่นิยมทำก่อนย้ายเข้าบ้านใหม่ เพื่อความเป็นสิริมงคลแก่อยู่เข้าอยู่อาศัย แต่ในปัจจุบันค่าครองชีพที่ค่อนข้างสูงทำให้ค่าใช้จ่ายในการจัดงานทำบุญสูงขึ้นตามไปด้วย ดังนั้น วันนี้เราจึงขอแนะนำทุกท่านไปทำความรู้จักการทำบุญบ้านแบบประหยัด เพื่อให้จัดพิธีทำบุญบ้านได้ในราคาที่ย่อมเยา
การทำบุญบ้าน มีขึ้นเพื่อเป็นสิริมงคลแก่เจ้าภาพ ในการแสดงความเคารพต่อพระรัตนตรัยอันเป็นที่พึงระลึกอย่างสูงสุด เทวดา และเจ้าที่เจ้าทางที่อยู่อาศัยนั้น ให้มีแต่ความสงบสุขร่มเย็นพร้อมรับแต่สิ่งที่ดีเข้ามาในบ้าน โดยจะจัดเตรียมงานทำบุญบ้านด้วยขั้นตอนดังนี้
โดยปกติแล้วจะถือฤกษ์สะดวกของเจ้าของบ้าน หรือวันหยุดสุดสัปดาห์ที่สามารถเชิญญาติมิตรมาร่วมพิธีได้ แต่ก็มีความเชื่อว่าวันเสาร์เป็นวันแห่งโทษทุกข์ บ้างก็จัดพร้อมกับทำบุญปีใหม่ เพราะถือเป็นการเริ่มต้นที่ดีเช่นกัน
การทำบุญขึ้นบ้านใหม่สามารถเลือกเวลาถวายภัตตาหารเช้า หรือเพลได้ โดยถ้าเป็นภัตตาหารเช้าจะเริ่มที่เวลาประมาณ 7:30 น. แต่ถ้าเลือกถวายเพลจะเริ่มที่เวลาประมาณ 10:30 น. อย่างไรก็ตามเวลาจะขึ้นอยู่กับศาสนกิจพระภิกษุสงฆ์ของวัดที่เราไปนิมนต์มาด้วย
จำนวนพระที่มักจะนิมนต์มาประกอบพิธีทำบุญบ้านใหม่ คือเลขคี่ โดยจะนิยมที่จำนวน 5, 7 หรือ 9 รูป โดยส่วนใหญ่แล้ว ถ้าสถานที่ใหญ่มากพอมักจะนิมนต์พระสงฆ์จำนวน 9 รูป จะดีที่สุดเพราะถือเป็นเลขมงคลของคนไทย ซึ่งควรนิมนต์พระล่วงหน้าอย่างน้อย 1 เดือน
ควรเลือกวัดที่อยู่ใกล้บ้านเพื่อการเดินทางที่สะดวกของคณะพระภิกษุสงฆ์ที่ต้องปฏิบัติงานศาสนกิจ หรือการเรียนศึกษาปริยัติธรรมจะสามารถเดินทางกลับวัดได้ทันเวลา
เจ้าของบ้านควรจัดเตรียมบทสวดมนต์ที่ใช้สำหรับการนำสวดต่อหน้าพระสงฆ์ ซึ่งควรมีตั้งแต่บทบูชาพระรัตนตรัย บทกราบนมัสการพระรัตนตรัย บทอาราธนาศีล 5 บทสมาทานศีล และบทอาราธนาพระปริตร
การประกอบพิธีทำบุญบ้านควรจัดเตรียมอุปกรณ์ให้ครบถ้วน ได้แก่ โต๊ะหมู่บูชา อาสนะพระ ตาลปัตร ขันน้ำมนต์ แป้งเจิม แผ่นทอง สายสิญจน์ เทียนน้ำมนต์ ดอกไม้ ธูปเทียน พานพุ่ม เป็นต้น โดยควรจัดวางให้เป็นระเบียบเหมาะสม
จัดขึ้นเพื่อแสดงความเคารพพระรัตนตรัย โดยจำเป็นต้องมีพระพุทธรูปที่เป็นพระประธาน แต่ทิศทางของการตั้งโต๊ะ ควรพิจารณาจากความเหมาะสมของสถานที่ โดยวางไว้ด้านขวามือของพระสงฆ์องค์ที่ 1 ไม่ควรตั้งอยู่ใต้บันได หน้าห้องน้ำ หรือในมุมอับ
สามารถหยิบยืมจากวัดได้ ควรจัดวางไว้ในระยะห่างที่เหมาะสม โดยคำนึงถึงข้าวของเครื่องใช้อื่น ๆ ของพระสงฆ์ เช่น ตาลปัตร น้ำดื่ม กระดาษชำระ และกระโถน
แบ่งออกเป็น 3 ชุด ได้แก่ ชุดบูชาข้าวพระพุทธสำหรับพระสงฆ์ตามจำนวนที่นิมนต์มา และสำหรับเจ้าที่เจ้าทาง ศาลพระภูมิที่ตั้งไว้ภายในบ้าน ประกอบด้วย ข้าว อาหารคาว ผลไม้ ของหวาน และน้ำดื่ม ซึ่งในกรณีที่นิมนต์พระสงฆ์มาทั้งหมด 9 รูป จะแบ่งภัตตาหารออกเป็น 2 วง โดยอาหารมงคลที่มักใช้ถวายคือ ขนมมงคลไทย 5 อย่าง ได้แก่ ทองหยิบ ทองหยอด ฝอยทอง เม็ดขนุน และขนมถ้วยฟู
ถวายด้วยเครื่องอุปโภค และบริโภค ปัจจัย หรือผ้าไตร เพื่อความเป็นสิริมงคล
เป็นขั้นตอนสุดท้ายที่เจ้าภาพฝ่ายชายต้องเดินถือขันไปตามห้องต่าง ๆ ภายในบ้าน เพื่อพรมน้ำมนต์ และเจิมประตูโดยใช้ ดินสอพอง หรือติดแผ่นทอง เพื่อความเป็นสิริมงคลในการเข้าอยู่อาศัย
ก่อนที่จะจัดเตรียมพิธีทำบุญขึ้นบ้านใหม่ สิ่งที่มองข้ามไม่ได้ และควรใส่ใจมากเป็นพิเศษคือการเตรียมพื้นที่สำหรับใช้ในการประกอบพิธี ด้วยการทำตามขั้นตอนดังต่อไปนี้
การทำบุญบ้าน ไม่จำเป็นต้องเสียค่าใช้จ่ายเยอะเกินความจำเป็น ในเมื่อเราสามารถควบคุมงบประมาณในการจัดงานทำบุญบ้านแบบประหยัดได้ เพียงทำตามวิธีการทำบุญบ้านแบบประหยัดดังต่อไปนี้ เท่านี้ก็สามารถจัดพิธีมงคล และยังประหยัดค่าใช้จ่ายไปได้มากกว่าที่คิด
การหาฤกษ์ที่ดีสำหรับทำพิธีจัดงานทำบุญขึ้นบ้านใหม่ ไม่จำเป็นต้องเดินทางไปหาหมอดูเพื่อฤกษ์ที่ดี ในสมัยนี้สามารถหาฤกษ์ที่ดีได้ตามเว็บไซต์โหราศาสตร์ออนไลน์ทั่วไป หรือถือฤกษ์สะดวกเป็นหลักทำให้ง่ายต่อการจัดพิธีเช่นกัน
ก่อนการจัดงานทำบุญบ้าน หรืองานพิธีสำคัญทางศาสนา ควรเชิญพระภิกษุสงฆ์ล่วงหน้าเป็นเวลา 1 เดือน ซึ่งยังคงถือหลักเลขคี่เป็นจำนวนในการนิมนต์พระสงฆ์ โดยเลือกนิมนต์จำนวน 5 รูป เพราะเป็นจำนวนที่ไม่มาก และไม่น้อยจนเกินไป เพื่อประหยัดค่าใช้จ่ายด้วย
ส่วนมากเครื่องใช้บางอย่างในพิธีของพระสงฆ์ ทางวัดจะอนุญาตให้หยิบยืม หรือเช่าได้ในราคาถูก ซึ่งจะช่วยประหยัดค่าใช้จ่ายได้มากกว่าการซื้อของใหม่ทั้งหมด
ใส่ซองปัจจัยถวายประธานจำนวนเยอะกว่ารูปอื่น ๆ ส่วนพระรูปอื่นสามารถใส่ซองตามความเหมาะสมตามงบประมาณที่กำหนดได้
ถ้าต้องการประหยัดงบค่าใช้จ่ายในส่วนนี้ ซึ่งปกติแล้วจะมีค่าใช้จ่ายค่อนข้างมาก สามารถไปหยิบยืม หรือเช่าของตกแต่งจากทางวัดได้ในราคาที่ประหยัด เพราะโดยส่วนมาก งานทำบุญบ้านไม่เน้นการจัดงานที่หรูหรา แต่ควรสุภาพ สะอาดสะอ้าน ถูกกาลเทศะ มีโต๊ะบูชา และอาสนะสำหรับพระสงฆ์ก็ถือว่าเพียงพอแล้ว
การจัดอาหารควรมีให้ครบทั้งของคาว ของหวาน ผลไม้ และน้ำดื่ม โดยการที่เจ้าภาพทำอาหารเองจะช่วยประหยัดงบค่าใช้จ่ายไปได้มาก และของมีคุณภาพกว่า เพราะคัดสรรวัตถุดิบด้วยตัวเอง แต่ควรมั่นใจว่าจำนวนอาหารมีเพียงพอสำหรับพระสงฆ์ และแขกที่มาร่วมงานทั้งหมด
หลังจากทำพิธีทำบุญบ้านใหม่เสร็จ และทำพิธีลาพระสงฆ์เสร็จเรียบร้อยแล้ว จะเป็นขั้นตอนการเลี้ยงอาหารแขกในงาน ซึ่งสามารถประหยัดค่าใช้จ่ายได้ด้วยการใช้อาหารสำรับเดียวกับที่ทำถวายพระสงฆ์ เพราะอาหารไทยเน้นความเรียบง่าย มีพร้อมทั้งของคาวและหวาน เสิร์ฟกับผลไม้ก็เพียงพอที่จะรับรองเเขกในงานได้แล้ว
จะเห็นได้ว่าการจัดงานทำบุญบ้านที่เป็นพิธีเสริมสิริมงคลให้แก่ผู้อยู่อาศัยที่สืบทอดกันมาเป็นเวลานาน ไม่จำเป็นต้องจัดให้หรูหรา บางอย่างถ้าเราสามารถประหยัด หรือทำด้วยตัวเองได้ จะช่วยประหยัดค่าใช้จ่ายไปได้มาก ไม่ว่าใครก็สามารถทำตามขั้นตอน<
ที่มาภาพประกอบ :