อิฐมอญเป็นวัสดุก่อสร้างพื้นฐานที่เราคุ้นเคยกันมานาน แต่ทราบหรือไม่ว่าอิฐมอญมีที่มาอย่างไร มีประเภทไหนบ้าง และสามารถใช้ประโยชน์อย่างไรบ้าง สิ่งเหล่านี้มีความสำคัญต่อผู้ต้องการสร้างบ้านอย่างยิ่ง เพราะถ้าเลือกใช้ผิดประเภท ทำให้การก่อสร้างนั้น ไม่สมบูรณ์และมีปัญหาตามมาในภายหลังได้
อิฐมอญ มีอีกชื่อหนึ่งว่า อิฐแดง ถูกคิดค้นขึ้นมานานกว่า 1,000 ปีแล้ว โดยมีต้นกำเนิดจากการคิดค้นของชาวมอญซึ่งมีฝีมือในการทำอิฐก่อสร้างอยู่ เมื่อได้ย้ายถิ่นฐานมาตั้งแต่เมื่อครั้งอดีต ก็นำเอาทักษะด้านนี้ติดตัวมาด้วยและทำอิฐขึ้นเพื่อเป็นวัสดุหลักในการก่อสร้างบ้านเรือนและสถานที่ต่างๆ โดยยึดเอามาเป็นอาชีพหาเลี้ยงตนเองและครอบครัว เราสามารถพบเห็นหลักฐานการใช้อิฐมอญก่อสร้างได้จากซากโบราณสถาน วัดวาอาราม สถูป หรือเจดีย์ต่างๆ ลักษณะของอิฐมอญนั้นเป็นสี่เหลี่ยมผืนผ้า มีสีส้มสดไปจนถึงสีส้มอมแดง และคงรูปนี้มาตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน
เป็นอิฐมอญแบบดั้งเดิม เนื่องจากภายหลังมีการผลิตอิฐมอญแบบมีรูขึ้น จึงเรียกอิฐชนิดนี้ว่า อิฐมอญตัน จุดเด่นของอิฐมอญตันคือ สามารถรับน้ำหนักได้ดี มีความแข็งแรง ทนทาน เมื่อนำไปสร้างผนังก็สามารถตอกหรือเจาะได้โดยไม่ต้องกังวล ข้อด้อยของอิฐมอญแบบนี้คือใช้เวลาผลิตค่อนข้างนาน ปัจจุบันจึงมีการผลิตด้วยเครื่อง สามารถแบ่งประเภทย่อยออกเป็นอิฐมอญตัน และอิฐมอญเครื่อง โดยมีความแข็งแรงในระดับเดียวกัน
เป็นอิฐที่พัฒนามาจากรูปแบบดั้งเดิม โดยเจาะรูทะลุบนอิฐแต่ละก้อน อิฐมอญชนิดนี้จะผลิตด้วยเครื่องจักรเท่านั้น มีประเภทย่อยอีก คือ อิฐ 2 รู อิฐ 4 รู หรือ อิฐ 8 รู เป็นต้น จุดเด่นของอิฐมอญรูคือ น้ำหนักเบา เหมาะกับโครงสร้างที่ไม่หนักมาก สามารถถ่ายเทอากาศได้ดี ผลิตได้รวดเร็ว ดูดซึมน้ำมากกว่าอิฐมอญตัน รับแรงอัดได้น้อยกว่าเล็กน้อย แต่ช่วยให้บ้านเย็นขึ้นได้
โดยทั่วไป อิฐมอญจะมีขนาดเล็กกว่าอิฐชนิดอื่น และมีน้ำหนักมากกว่า อีกทั้งถ้าใช้อิฐมอญตันในการก่อสร้าง บ้านก็จะสะสมความร้อนมากกว่าอิฐชนิดอื่น ๆ เช่น อิฐบล็อกหรืออิฐมวลเบา แต่ถ้าหากต้องการให้อากาศถ่ายเทดีขึ้น จำเป็นต้องก่อผนังสองชั้นโดยเว้นช่องว่างเล็กน้อยเพื่อให้เกิดการถ่ายเทอากาศ แต่จะเป็นการเพิ่มค่าใช้จ่ายในการก่อสร้างมากขึ้น
ในส่วนของราคาของอิฐมอญนั้น อาจมีการผันแปรตามราคาตลาดบ้าง แต่พอจะเทียบราคาพอประมาณได้ ดังนี้
ปัจจุบันแม้จะมีวัสดุอื่นๆ ให้เลือกใช้หลากหลายชนิด แต่บางโครงการหรือเจ้าของบ้านบางคนก็นิยมสร้างบ้านด้วยอิฐมอญ เนื่องจากวัสดุนี้มีข้อดีมากมาย ได้แก่
อิฐมอญแต่ละประเภทก็มีคุณสมบัติ ข้อดี-ข้อด้อยที่แตกต่างกันไป ขึ้นอยู่กับความต้องการของผู้บริโภคที่ต้องการนำไปใช้งานเพื่อเป็นประโยชน์ต่อตนเองมากที่สุด
บทความนี้มีข้อมูลเกี่ยวกับอิฐมอญ หนึ่งในวัสดุก่อสร้างสารพัดประโยชน์ที่คนรักบ้านไม่ควรมองข้าม และนำไปประกอบการพิจารณาเพื่อใช้กับการก่อสร้างของตัวเอง ทั้งนี้ อิฐแต่ละประเภทมีคุณสมบัติที่แตกต่างกัน ราคาก็แตกต่างกัน ขึ้นอยู่กับผู้ที่จะนำไปใช้ให้เกิดประโยชน์สูงสุดอย่างไร ดังนั้น จึงควรเลือกประเภทอิฐที่มีคุณสมบัติเหมาะกับงานประเภทนั้นๆ