“ไหว้ศาลตายาย” อย่างไร ให้ถูกต้องตามหลักความเชื่อของคนไทย
การ “ไหว้ศาลตายาย” ก็เป็นอีกหนึ่งความเชื่อของคนไทยจำเป็นต้องปฏิบัติให้ถูกต้องตามหลัก โดยศาลตายายหรือที่เรียกกันว่า “เจ้าที่” คือการไหว้เพื่อให้วิญญาณเจ้าของที่ดินที่ล่วงลับไปแล้วแต่ยังคงสถิตอยู่ ณ สถานที่นั้น ให้ท่านได้ช่วยปกปักรักษาผู้ที่อาศัยให้ปลอดภัยจากภยันตราย ศาลตายายมักนิยมตั้งไว้ตามที่อยู่อาศัยหรือเรือกสวนไร่นาต่าง ๆ เพื่อให้ท่านได้ดูแลบ้านช่องและที่ทางทำกินของเรา ช่วยขจัดปัดเป่ามิให้มีสิ่งชั่วร้ายเข้ามา สำหรับท่านที่ต้องการจะทราบถึงขั้นตอนการตั้งศาล วิธีการไหว้แบบต่าง ๆ ตลอดจนการเสริมดวง วันนี้เราได้นำรายละเอียดมาฝากทุกท่าน โดยปฏิบัติดังนี้
1. การตั้งศาลตายาย
ตามหลักความเชื่อนั้นการตั้งศาลตายาย (เจ้าที่) คือการอัญเชิญดวงวิญญาณที่เป็นเจ้าของที่ดินเก่า ที่ท่านได้ทำการปลูกที่อยู่อาศัย หรือทำประโยชน์บนที่ดินผืนนั้นเมื่อครั้งอดีต ให้ขึ้นมาสถิตบนศาล เพื่อช่วยคุ้มครองดูแลเจ้าของบ้านในปัจจุบันและครอบครัวให้ปลอดภัย แต่ก่อนที่จะตั้งศาลนั้น ท่านต้องทำความเข้าใจถึงหลักการในการตั้งศาลเสียก่อน ซึ่งมีรายละเอียด ดังนี้
- เลือกพื้นที่ให้ถูกทิศทาง โดยสามารถจ้างซินแสหรือหมอดูมาเพื่อดูฮวงจุ้ยและกำหนดสถานที่ หรือเจ้าบ้านสามารถกำหนดสถานที่ได้เอง โดยการปรึกษาและถ่ายภาพส่งให้พราหมณ์ชี้จุดตำแหน่งที่ตั้ง
- ตั้งศาลออกมาให้ไกลจากตัวบ้าน และห้ามตั้งไปทางทิศตะวันตกโดยตรง
- ไม่ตั้งศาลหลบมุม ใกล้ของมีกลิ่น เช่น ถังขยะ ห้องน้ำ บ่อบำบัด เป็นต้น รวมถึงไม่กีดขวางประตูอาคารและประตูรั้ว
- ห้ามตั้งไว้ใต้บันได เพราะเป็นพื้นที่สัญจรทำให้ไม่สงบ
- ไม่ตั้งในตำแหน่งใต้คานบ้าน จะส่งผลให้ความศักดิ์สิทธิ์ของเจ้าที่ลดลง
2. การไหว้
ต้องเริ่มจากการทำความสะอาดพื้นที่ในทุกครั้ง ก่อนจะไหว้ศาลตายาย (เจ้าที่) จากนั้นนำของไหว้มาถวาย พร้อมจุดธูปไหว้เจ้าที่ 5 ดอก ต่อด้วยการกล่าวคำไหว้เจ้าที่หรือคาถาไหว้เจ้าที่ ตั้งนะโม 3 จบ ต่อด้วยคาถาว่า
"อิติสุคโต อะระหังพุทโธ นะโมพุทธายะ ปฐวีคงคา พระภุมมะเทวา ขะมามิหัง"
จากนั้นทำการขอขมา เสร็จแล้วอธิษฐานและปักธูปลงในกระถางหรือของเส้นไหว้ เพียงแค่นี้ก็เป็นอันเสร็จสิ้นพิธี สำหรับท่านที่ไม่มีศาลเจ้าที่ แต่ต้องการไหว้เพื่อให้เกิดความสบายใจก็สามารถได้ด้วยการนำโต๊ะมาตั้งไว้หน้าบ้าน ให้หันหน้าเข้าหาบ้าน หรือวางไว้กลางบ้านก็ได้เช่นเดียวกัน จากนั้นให้นำกระถางธูปพร้อมของไหว้เจ้าที่มาวางไว้ เพื่อสักการะกราบไหว้ให้ท่านดูแลรักษาพื้นที่แห่งนี้ กล่าวคำไหว้และปฏิบัติตามขั้นตอนข้างต้น เป็นอันเสร็จพิธี
3. ของไหว้
มาต่อกันที่เรื่องที่หลายคนสงสัย ถ้าหากจะไหว้ศาลตายาย (เจ้าที่) ของที่จะนำมาไหว้นั้นต้องประกอบด้วยอะไรบ้าง แท้จริงแล้วประเด็นนี้ไม่ใช่เรื่องยุ่งยากแต่อย่างใด โดยให้ท่านสามารถจัดเตรียมของไหว้ดังต่อไปนี้
- ส้ม ควรจะใช้ 4 ผล (ห้ามใช้ส้มโอ) และผลไม้อื่น เช่น กล้วย หรือผลไม้อื่น ๆ ที่พร้อมทาน เพราะเชื่อว่าจะมีความอุดมสมบูรณ์พร้อมรับสิ่งดีๆ เข้ามา
- อาหารคาวต่าง ๆ พร้อมข้าวสวย แต่ให้เน้นอาหารไทย เช่น แกงส้ม ต้มยำ แกงเผ็ด หรือต้มจืด เป็นต้น
- ขนมหวานแบบไทย ๆ เช่น ทองหยิบ ทองหยอด ฝอยทอง เม็ดขนุน เป็นต้น
- หมาก พลู บุหรี่ หรือยาเส้น
- น้ำดื่ม
- พวงมาลัยหรือดอกไม้
- ธูปและเทียน
สำหรับบางพื้นหรือบางจังหวัด อาจจะมีการตั้งของไหว้ต่างกันเล็กน้อย ขึ้นอยู่กับความเชื่อของแต่ละบุคคล รวมถึงคำแนะนำจากเจ้าพิธีที่มาประกอบพิธีกรรม
4. การลาของไหว้
หลังจากที่เราทำการไหว้ตายาย เจ้าที่เจ้าทาง หรือบรรพบุรุษ เสร็จสิ้นแล้ว ให้ท่านทำการลาเจ้าที่ โดยวิธีลาของไหว้ที่ถูกต้อง ทำได้หลังจากธูปที่จุดไว้นั้นหมดดอก หรือรอสักประมาณ 30 นาทีก็ให้เริ่มต้นลาของไหว้
เมื่อท่านจะกล่าวขอให้พนมมือ ตั้งนะโม 3 จบแล้วพูดว่า "เสสังมังคลัง ยาจามิ" ซึ่งแปลได้ว่า "ลูกขอส่วนที่เหลืออันเป็นมงคล เพื่อยังประโยชน์ เพื่อความสุขความเจริญ แก่ลูกด้วยเจ้าพระคุณ..." เพียงเท่านี้ ท่านก็สามารถนำของไหว้ที่สภาพดี ไม่บูดและเน่าเสีย นำมารับประทานเพื่อความเป็นสิริมงคลแก่ตัวท่านและครอบครัว
5. คาถาบูชา
ก็ได้ทราบขั้นตอนกันมาหลายขั้นตอนแล้ว ต่อมาจะเป็นคาถาสำหรับการบูชาศาลตายาย โดยให้เริ่มต้นการไหว้ โดยการจุดธูป 5 ดอก แล้วตั้งนะโม 3 จบ ต่อด้วยพระคาถาดังนี้
ตา–ยาย ยัสมิง ทิสาภาเค สันติ ตายายเทวา มหิทธิกา เตปิตุมเห อนุรักขันตุ อาโรคเยนะ สุเขนะจะ (3 จบ)
สิโรเม ขอเดชะ ตายายเทวา เจ้าของที่ ขอให้ช่วยดูแลคุ้มครองรักษาบ้านเรือน (...สถานที่ของเราที่ตั้งศาล...) และข้าพเจ้าผู้อยู่อาศัยในสถานที่นี้ (...จากนั้นแล้วแต่คำอธิษฐานว่าอยากขอเรื่องอะไร...) โสตถิ ชัยยะ ภะวันตุ เม
เพียงแค่นี้ท่านก็จะเจอแต่สิ่งดี ๆ เข้ามาในชีวิตและมีตายายคอยคุ้มครองท่านให้แคล้วคลาดปลอดภัย
6. การขอขมา
สำหรับท่านที่ต้องการเสริมดวงชะตา ให้ชีวิตรุ่งเรือง ก้าวหน้า ก็สามารถทำได้โดยการขอขมากับศาลตายาย โดยกล่าวคำขอขมาดังไปนี้
ตั้งนโม 3 จบ แล้วกล่าวคำสวด "อิติสุคโต อะระหังพุทโธ นะโมพุทธายะ ปฐวีคงคา พระภุมมะเทวา ขะมามิหัง" จากนั้นจุดธูปบอกเจ้าที่ว่า วันนี้ลูกจะทำความสะอาดบ้าน สิ่งใดที่ลูกเคยล่วงเกินพระภูมิเจ้าที่ คุณตาคุณยาย ก็ขอโทษ สิ่งใดไม่ดีก็ขอให้ไปกับสิ่งสกปรกที่จะทำความสะอาดวันนี้ด้วยเถิด จากนั้นให้ท่านอธิษฐานขอพรในสิ่งปราถนา ทำการปักธูปลง หลังจากธูปหมดดอก ให้ท่านเริ่มทำความสะอาดบ้าน
หากทุกท่านปฏิบัติตามขั้นตอนการ “ไหว้ศาลตายาย” ตั้งแต่การเรียนรู้วิธีตั้งศาล การไหว้ที่ถูกต้อง ของไหว้ การลาของไหว้ คาถาบูชา ตบท้ายด้วยการเสริมดวง ครบทั้ง 6 ขั้นตอนแล้ว เชื่อได้เลยว่าชีวิตหลังจากนี้ของท่านและครอบครัวจะประสบพบเจอแต่สิ่งดีๆ ทั้งนี้ควรพึงระลึกไว้เสมอว่า การเคารพนับถือต่อเจ้าของพื้นที่เดิมเป็นสิ่งที่ควรพึงกระทำ สำหรับท่านที่ตั้งจิตอธิษฐาน หรือคิดจะทำการตั้งศาล ให้นำวิธีข้างต้นไปปฏิบัติและประยุกต์ใช้ให้เหมาะสมถูกวิธี เพื่อความสุขสงบ เจริญรุ่งเรืองของท่านผู้ที่อยู่อาศัยเอง