ปลูกผักลอยฟ้า รูปแบบเกษตรคนเมืองที่นำมาใช้ในบ้านได้

ปลูกผักลอยฟ้า รูปแบบเกษตรคนเมืองที่ทุกท่านสามารถทำได้ โดยการปลูกบนดาดฟ้า ระเบียง หรือในภาชนะสำหรับปลูกได้ง่าย ๆ ไม่จำเป็นต้องมีแปลงผัก ด้วยพื้นที่อันจำกัดของคนเมือง ทาง Baania จึงขอแนะนำแนวทางการปลูกผักสวนครัว ที่ปลอดสารเคมีไว้รับประทานเอง หรือปลูกขายส่งให้กับร้านอาหารต่าง ๆ 

การปลูกผักลอยฟ้าคืออะไร?

        การปลูกผักลอยฟ้า คือ การปลูกผักแบบในพื้นที่จำกัดของคนเมือง หรือที่เรียกว่า เกษตรคนเมือง ที่มีการปลูกผักในภาชนะต่าง ๆ ที่ใช้พื้นที่ปลูกบนดาดฟ้า หรือระเบียงห้องในการทำเป็นแปลงผัก ด้วยเหตุนี้จึงเรียกว่า แปลงผักลอยฟ้า เพราะคนเมืองเดี๋ยวนี้ สนใจปลูกผักกันมากขึ้น ไม่ว่าจะปลูกไว้รับประทานเอง หรือปลูกขาย แต่เนื่องจากไม่มีพื้นที่สำหรับทำแปลงผัก จึงเริ่มมีแนวทางในการปลูกบนพื้นที่ว่างของดาดฟ้า     

ข้อดีของการปลูกบนดาดฟ้า 

       ข้อดีของการปลูกบนดาดฟ้า ที่เรียกได้ว่าลงทุนน้อยกว่า แต่ได้ผลลัพธ์มาก

1.สวยงามและทนทาน ผักที่ปลูกแบบลอยฟ้ามีความสวยงามเร็ว และรากแข็งแรงกว่าการปลูกบนดิน

2.ใช้ดินได้เรื่อย ๆ ดินที่ใช้ปลูกสามารถปลูกพืชหมุนเวียนได้ต่อ เพราะไม่มีอาการเบื่อหน้าดิน

3.ควบคุมสภาพแวดล้อมได้ ไม่ต้องกลัวน้ำท่วมขัง สามารถทำโรงเรือน เพื่อป้องกันฝนตกแรง

4.ไม่ต้องเสียเงินสำหรับไถปรับที่ดิน การปลูกผักแบบลอยฟ้ามีเพียงการเตรียมดินเท่านั้น ซึ่งสามารถนำเอาปุ๋ยคอก ขุยมะพร้าว ผสมกับดิน เพียงเท่านี้จึงไม่ยุ่งยาก และไม่ต้องลงทุนแพง

5.ไม่พบเจอปัญหาแมลงและศัตรูพืช เพราะโอกาสของแมลงและศัตรูพื้นในที่สูงจะมีโอกาสพบน้อยกว่าการปลูกบนพื้นดิน

6.ได้รับประทานผักที่ปลอดภัย ปราศจากสารเคมี เพราะผู้ปลูกสามารถควบคุมดูแลในแต่ละขั้นตอนเองได้

7.ความมั่นคงทางอาหาร แนวคิดอีกอย่างที่ทำให้ผู้ริเริ่มการปลูกผักแบบลอยฟ้าคำนึงถึง เพราะเชื่อว่าใคร ๆ ก็สามารถปลูกผักได้ ไม่ว่าจะอยู่ที่ไหน และยังเป็นการช่วยเพิ่มพื้นที่สีเขียวในกรุงเทพฯ อีกด้วย

อุปกรณ์ที่ใช้ในการปลูกผักลอยฟ้า 

         อุปกรณ์ที่ใช้ในการปลูกผักลอยฟ้า มีหลายแบบ ซึ่งท่านสามารถนำเอาภาชนะภายในบ้าน หรือจะหาซื้อในราคาที่ไม่แพงมาก มาทำสวนผักในลักษณะนี้ก็ได้ เพราะไม่จำเป็นต้องมีการไถปรับหน้าดิน เพียงแค่ทำการเตรียมดินสำหรับปลูกลงในอุปกรณ์สำหรับปลูกเท่านั้น ตัวอย่างเช่น 

1. อุปกรณ์สำหรับปลูก ได้แก่ เมล็ดพันธุ์ อุปกรณ์พรวนดิน จอบ เสียม 

2. แตงโมกระถาง วิธีการทำกระถางแบบปลูกลอยฟ้า โดยการใช้เชือกมาทำเป็นกระถางที่ลูกแตงโม หรือในปัจจุบันมีเชือกแตงโมกระถางขายสำเร็จรูป ที่จะนำมาใช้เมื่อแตงโมเริ่มออกผล ซึ่งวิธีนี้สามารถนำไปปรับใช้กับพืชชนิดอื่นมีลักษณะเป็นผลได้ เช่น ฟักทอง ลูกฟัก เป็นต้น

3. ไฮโดรโปนิกส์ ชุดปลูกผักแบบไร้ดิน ที่นิยมในการทำแบบสวนผักลอยฟ้า โดยใช้น้ำแทนดิน โดยให้รากสัมผัสกับสารอาหารโดยตรง มีการไหลแบบหมุนเวียนของสารอาหาร และบางส่วนของพืชที่ให้สัมผัสกับอากาศ การปลูกแบบไฮโดรโปนิกส์ไม่เพียงแค่ปลูกผักสลัดเท่านั้น แต่พืชอื่น ๆ ที่ต้นไม่ใหญ่มากก็สามารถปลูกโดยวิธีนี้ได้ เช่น กวางตุ้ง คะน้า หรือผักบุ้ง 

4. กะลามะพร้าว การนำกะลามะพร้าวมาทำเป็นกระถางปลูกแบบสวนผักลอยฟ้า โดยการนำมาแขวนเชือกหรือลวด แล้วนำดินใส่ลงไปพร้อมกับผักที่จะปลูก กะลามะพร้าวจะให้ความเป็นธรรมชาติ และมีสภาพแวดล้อมที่คล้ายกับการปลูกในแปลงผักทั่วไป 

5. ถาดสำหรับปลูก ถาดที่มาในลักษณะฟองน้ำ หรือพลาสติก ที่มักนิยมไว้เพาะเมล็กพันธุ์ ที่ในปัจจุบันได้มีการทำออกมาหลายขนาด ถาดที่มีขนาดใหญ่จึงสามารถนำมาปลูกผักได้ เหมาะกับสวนผักลอยฟ้า และท่านที่มีพื้นที่บ้านจำกัด ถาดจะมาในลักษณะหลุมตามขนาดของถาดที่เลือกใช้ มีทั้งถาดหลุมแบบฟองน้ำ ถาดหลุมแบบไฮโดรโปนิกส์ที่ไม่ต้องใช้ดิน และถาดหลุมแบบใช้ดิน

6. กระบะปลูก ที่เป็นลักษณะสี่เหลี่ยมผืนผ้า ให้รูปลักษณ์คล้ายแปลงผัก ไม่ว่าจะใช้กระบะพลาสติก แบบกระบะไม้ก็ได้ หรือหากท่านมีถังเก่าก็สามารถนำมาทำกระบะปลูกได้เช่นกัน

7. ถุงปลูก ถูกปลูกต้นไม้ทั่วไป ก็สามารถนำมาปลูกผักได้ ซึ่งมีข้อดีคือ เคลื่อนย้ายได้สะดวก ง่ายต่อการพรวนดิน หรือเปลี่ยนที่ปลูก

ผักที่สามารถนำมาปลูกลอยฟ้าได้

         ผักที่สามารถนำมาปลูกลอยฟ้าได้ มีหลายชนิด เน้นการปลูกง่าย โตเร็ว ไม่ยุ่งยากในการดูแล ซึ่งส่วนใหญ่การปลูกในลักษณะนี้จะเป็นการปลูกแบบเกษตรอินทรีย์ที่ปลอดสารเคมี เพื่อให้ได้ประโยชน์ที่ดีแก่ผู้รับประทาน ได้แก่

1. แตงกวา
2. ผักสลัด
3. โหระพา
4. ผักบุ้ง
5. กะหล่ำ
6. คะน้า
7. ต้นหอม
8. กะเพรา
9. มะเขือเทศ
10. ต้นอ่อนทานตะวัน

วิธีการดูแลรักษาสวนผักกลอยฟ้า 

         วิธีการดูแลรักษาสวนผักลอยฟ้า ที่เน้นการดูแลโดยการบำรุงด้วยปุ๋ยหมักสามารถทำเองได้ ไม่ต้องไปเสียเงินกับสารเคมีที่มีราคาแพง มีวิธีการดูแลง่าย ๆ ดังนี้

1. ให้น้ำเพียงพอ สวนผักลอยฟ้าต้องมีระบบน้ำที่ดี เพราะพืชผักต้องได้รับน้ำอย่างเพียงพอ

2. ใส่ปุ๋ยบำรุง โดยการใช้ปุ๋ยหมัก ตามระยะเวลาของการเติบโตในแต่ละช่วง 

3. เด็ดใบเสียทิ้ง หากผักมีใบสีเหลือง หรือใบเน่าเสีย ให้เด็ดใบทิ้งออกไป หรือวัชพืชต่าง ๆ ให้ใช้วิธีการเด็ดออก ไม่ควรฉีดยาฆ่าแมลง

4. การบำรุงดิน ที่มีการใช้ปุ๋ยจากเศษอาหาร นำมาทำเป็นปุ๋ยหมัก หรือมูลสัตว์ ผสมกับขุยมะพร้าว เพื่อป้องกันการเกิดเชื้อราในดิน

5. การกำจัดศัตรูพืช ด้วยปุ๋ยหมัก หรือน้ำส้มควันไม้ ที่สามารถทำเองได้ง่าย ๆ ไม่จำเป็นต้องพึ่งสารเคมี

6. ใช้ปูนขาว หากมีสัตว์มารบกวนเช่น แมลง มด หอย หรือทาก ให้ใช้ปูนขาวมาโรยบาง ๆ บนดิน

   

การปลูกผักลอยฟ้า รูปแบบเกษตรของคนเมืองที่สามารถนำวิธีมาปรับใช้ในการปลูกผักในบ้านได้ง่าย ๆ ด้วยการใช้พื้นที่บนดาดฟ้า หรือระเบียงบ้าน นำมาต่อยอดพื้นที่ด้วยการสร้างความมั่นคงทางอาหาร และเพิ่มพื้นที่สีเขียว โดยวิธีการปลูกผักรับประทานเอง หรือจะปลูกขายด้วยอุปกรณ์สำหรับปลูก ก็ล้วนแต่หาง่าย ไม่ยุ่งยาก ไม่ว่าจะเป็น แตงโมกระถาง ถาดสำหรับปลูก ไฮโดรโปนิกส์ หรือกะลามะพร้าว ที่สามารถทำสวนผักลอยฟ้าได้ แม้ในพื้นที่จำกัด มีการลงทุนน้อย แต่ให้ผลลัพธ์ที่มากกว่า